شناسایی کمی و کیفی و برآورد مولفه های (کو) واریانس صفات مهم گوسفند افشاری به منظور ارایه الگوی مناسب اصلاح نژاد

به منظور برآورد پارامترهای ژنتیکی و مولفه های (کو)واریانس صفات مهم اقتصادی و استفاده از این پارامترها برای طراحی برنامه اصلاح نژاد مناسب برای گوسفند افشاری، پروژه حاضر بعنوان یکی از پروژه های طرح ملی با عنوان "شناسایی کمی و کیفی و برآورد مولفه های (کو)واریانس صفات مهم اقتصادی گوسفندو بز ایران به منظور ارایه الگوی مناسب اصلاح نژاد" در مناطق پراکنش این نژاد در روستاهای استان زنجان اجرا شد. در گله مردمی تحت پوشش طرح محوری اصلاح نژاد قوچ افشاری به علت جفتگیری کنترل نشده شجره پدر نامشخص بود. از سال ‮‭1384‬با همزمان سازی فحلی و استفاده از تکنیک تلقیح مصنوعی شجره پدر تاحدودی مشخص شد. و داده های مربوط به شجره و تولید و مدیریت پرورش از گله های مردمی جمع آوری شده و تجزیه و تحلیل آماری شدند. با برازش مدل ثابت عوامل محیطی موثر و معنی دار بر صفات تولید و تولیدمثل از قبیل اوزان تولد، شیرگیری، شش ماهگی، سرعت رشد قبل و بعد از شیرگیری، سن اولین زایش، تعداد بره در هر زایش و فاصله دوزایش تعیین گردید(‮‭0/01‬‭p<). ‬همچنین میانگین این صفات در سطوح مختلف عوامل ثابت تعیین شد. میانگین کل صفات وزن تولد (‮‭3/26 0/072‬ کیلوگرم)، وزن شیرگیری (‮‭22/02 0/41‬ کیلوگرم)، وزن شش ماهگی(‮‭31/94 0/63‬ کیلوگرم)، سرعت رشد قبل (‮‭184/04 5/02‬ گرم) وبعداز شیرگیری (‮‭156/84 11/81‬ گرم)، سن اولین زایش (‮‭691/45 15/45‬ روز)، تعداد بره در هر زایش (‮‭1/15 0/31‬ راس) و فاصله دوزایش (‮‭306/24 10/16‬ روز) برآورد شد. همچنین مقادیر وراثت پذیری مستقیم صفات وزن تولد (‮‭0/20 0/03‬)، وزن شیرگیری (‮‭0/25 0/03‬)، وزن شش ماهگی(‮‭0/05 0/08‬)، سرعت رشد قبل (‮‭0/25 0/03‬) وبعداز شیرگیری (‮‭0/21 0/08‬) و سن اولین زایش (‮‭0/16 0/03‬) برآورد گردید. همبستگی ژنتیکی بین صفت وزن تولد با صفات وزن شیرگیری، شش ماهگی، سرعت رشد قبل و بعد از شیرگیری به ترتیب ‮‭15‬/،‮‭2 0‬/،‮‭0/02 0‬- و ‮‭0/02‬ برآورد گردید. این همبستگی بین وزن شیرگیری با وزن شش ماهگی ‮‭0/51‬ و با سرعت رشد روزانه قبل از شیرگیری ‮‭0/96‬ برآورد گردید. این نتایج نشان می دهد که صفات وزن شیرگیری و سرعت رشد روزانه قبل از شیرگیری همبستگی بالایی با یکدیگر داشته و می توانند در برنامه انتخاب این نژاد در نظر گرفته شوند. به دلیل بالاتر بودن وراثت پذیری صفت وزن شیرگیری و همبستگی ژنتیکی مثبت و مناسب آن با سایر صفات رشد بویژه سرعت رشد روزانه قبل از شیرگیری این دو صفت می توانند در معادله شاخص انتخاب گوسفند افشاری در نظر گرفته شوند. کلمات کلیدی: مولفه های (کو)واریانس ؛ الگوی اصلاح نژاد ؛ گوسفند افشاری.