بررسی ساختار ژنتیکی شتر دوکوهانه ایران با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره

با توجه به شرایط جغرافیایی حاکم بر بخش زیادی از ایران، شتر ذخیره ژنتیکی منحصر به فردی برای کشورمان محسوب میصشود. متاسفانه در حال حاضر جمعیت شتر دوکوهانه بسیار کاهش یافته و در حدود ‮‭120‬ نفر تخمین زده میصشود. به این ترتیب و بر اساس شاخصصهای حفظ ذخایر ژنتیکی فایو در شرایط بحرانی قرار دارد. از اینرو، مطالعاتی که در جهت درک بهتر ساختار ژنتیکی جمعیت موجود شتر دوصکوهانه انجام گیرند میصتوانند در تدوین راهکار مناسبصتر برای حفظ و نجات آن کمک نمایند. در این تحقیق، تنوع ژنتیکی جمعیت شتر دوکوهانه ایران با استفاده از ‮‭16‬ جفت آغازگر ریزماهواره-ایشامل ؛‭CMS‬،9‭CMS‬،‮‭15‬‭CVRL‬‮‭01 , CVRL‬،‮‭05‬‭CVRL‬،‮‭07‬‭LCA‬،‮‭33‬‭LCA‬،‮‭56‬‭LCA‬،‮‭63‬‭LCA‬،‮‭66‬‭LCA‬،‮‭77‬‭VOLP‬،‮‭03‬‭VOLP‬‮‭10‬‭VOLP‬،‮‭67‬‭YWLL‬،‮‭08‬‭YWLL‬،‮‭38‬‭YWLL‬‮‭59‬ویژهصی شترسانان دنیای جدید و قدیم بررسی شد. استخراج ‭DNA ‬با روش بهینه یافته استخراج نمکی انجام شد. تکثیر ‭DNA ‬ژنومی به تعداد ‮‭110‬نفر از جمعیت شتر دوکوهانه ایران از طریق واکنش زنجیره ای پلیمراز ‭(PCR) ‬با موفقیت انجام و فرآوردهصهای حاصل بر روی ژل پلی آکریل آمید غیر واسرشته ساز %8 الکتروفورز شدند. در مجموع ‮‭56‬ آللمشاهده و تمامی جایگاهصها به غیر از ‭CMS‬‮‭15‬و ‭LCA‬‮‭77‬همگی چندشکل بودند.همچنین نسبت چندشکلی ‭(P) ‬جایگاهصهای ریزماهواره تحقیق حاضر در جمعیت شتر دوکوهانه ایران، ‮‭87/5‬ % محاسبه شد. میانگین تعداد آللصها و محتوای اطلاعات چندشکلی ‭(PIC) ‬به ترتیب ‮‭3/50‬ و ‮‭0/427‬ بود. تمامی جایگاه ها از تعادل هاردی- واینبرگ انحراف نشان دادند (‮‭005.0‬‭> P). ‬میانگین هتروزیگوسیتی مورد انتظار با احتساب جایگاهصهای تک شکل ‮‭0/476‬ و در دامنه-ی‮‭0/165‬ تا ‮‭0/771‬ محاسبه شد. دندروگرام فیلوژنی در داخل جمعیت با استفاده از روش ‭UPGMA (‬جفت گروه های غیر وزنی) ترسیم گردید و این جمعیت را به 2 گروه اصلی و چندین زیرگروه تقسیم نمود. نتایج تحقیق حاضر نشان داد علاوه بر اینکه، جمعیت شتر دوکوهانه ایران هنوز از تنوع ژنتیکی قابل قبولی برخوردار بوده و میصتوان با برنامه های صحیح مدیرتی و اصلاح نژادی از انقراض این ذخیره ژنتیکی با ارزش در کشور جلوگیری به عمل آورد،ریزماهوارهصها نیز ابزاری مفید برای بررسی تنوع زیستی در حیوانات اهلی میصباشند. کلمات کلیدی:ریزماهواره، شتر دوکوهانه، چندشکلی، هتروزایگوسیتی، تنوع ژنتیکی.