تنوع فنوتیپی تهاجم و حساسیت به قارچ کش در بیمارگر سوختگی غلاف برنج در دمای بالای شرایط گرم

گرم شدن کره زمین اثراتی روی کشاورزی از جمله شدت بیماری گیاهی، احتمالا روی ساختار جمعیت بیمارگر و کنترل شیمیایی آن خواهد داشت. این مطالعه به منظور تعیین تنوع فنوتایپی تهاجم و حساسیت به قارچکش در شرایط تغییرات دما در سه جمعیت از بیمارگر سوختگی غلاف برنج، ‭Rhizoctonia solani AG-‬1 ‭IA ‬از مناطق رشت، تنکابن و آمل(هر جمعیت با ده ژنوتایپ ‭SSR) ‬طراحی گردید. شدت بیماری ناشی از هر ژنوتایپ در برگ های جدا شده برنج در دماهای ،‮‭30 26‬ و ‮‭34‬ درجه سانتی گراد اندازه گیری شد. شعاع رشد رویشی هر ژنوتایپ در محیط کشت ‭PDA ‬حاوی قارچکش های آزوکسی ستروبین و پروبیکونازول(تیلت) به ترتیب در 3 و 5 غلظت در دماهای مذکور به طور جداگانه اندازه گیری شد. آنالیز داده ها نشان داد که بالاترین و پایین ترین شدت بیماری در هر جمعیت به ترتیب در دمای ‮‭26‬ و ‮‭34‬ درجه سانتی گراد ظاهر گردید. در دمای ‮‭34‬ درجه سانتی گراد هیچ گونه علایمی از بروز بیماری به ترتیب در ،‮‭60 40‬ و ‮‭20‬ درصد از ژنوتایپ های جمعیت های رشت، تنکابن و آمل مشاهده نگردید، درحالیکه همه ژنوتایپ ها در دمای مذکور قادر به رشد در محیط غذایی ‭PDA ‬بوده اند. بنابراین این دما اولین دمای بالای استرس زا برای ایجاد بیماری سوختگی غلاف برنج در ‭R. solani AG-‬1 ‭IA ‬در شمال ایران می باشد. باتوجه به نتایج به دست آمده دو فرضیه مورد توجه قرار می گیرند: 1- به عنوان یک نوع جدید تنوع حیاتی یا مسیر تکاملی، جمعیت های ‭R. solani AG-‬1 ‭IA ‬به دو گروه بیماری زا و غیر بیماری زا تقسیم می شوند، یا 2- ژنوتایپ های غیر بیماری زا به علت عدم توانایی در ایجاد بیماری و تکثیر حذف خواهند شد. بنابراین همانطور که انتظار می رود اگر گرم شدن زمین ادامه یابد، برآورد می شود که تنوع ژنتیکی این گونه در مزارع برنج شمال ایران کاهش یابد. نتایج تغییرات دما در کارآیی قارچکش ها نشان داد که قارچکش تیلت در همه غلظت های مورد آزمایش در دمای ‮‭26‬ درجه سانتی گراد موثرتر از دمای ‮‭34‬ درجه سانتی گراد در کاهش رشد میسلیومی همه جمعیت های بیمارگر بود. درحالیکه نتایج حاصله از آزوکسی ستروبین عکس این حالت را نشان داد. واژه های کلیدی: بیماری های برنج، ‭Rhizoctonia solani AG-‬1 ‭IA‬، تغییرات آب وهوایی، آزوکسی ستروبین، پروپیکونازول.