تعیین عصاره گیر مناسب و غلظت بحرانی روی در برخی از شالیزارهای استان گیلان (رقم هاشمی)

عنصر غذایی روی یکی از عناصر ضروری برای گیاه محسوب می شود. در اراضی شالیکاری دنیا که دچار محدودیت شدید روی هستند این عنصربعد از نیتروژن به عنوان دومین عنصر کلیدی شناخته شده است. برای اینکه بتوان در مورد مصرف یا عدم مصرف این عنصر تصمیم گیری نمود باید قبل از هر چیز عصاره گیر شیمیایی مطلوب و سپس غلظت بحرانی آن عنصر در خاک با عصاره گیر انتخاب شده را تعیین نمود. بنابراین، این تحقیق با هدف انتخاب عصاره گیر مناسب روی و غلظت بحرانی این عنصر در ‮‭25‬ شالیزار استان گیلان در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار و با دو تیمار که شامل 1- شاهد (بدون کاربرد کود روی + کاربرد کودهای حاوی عناصر مورد نیاز) و 2- تیمار مصرف کود روی به مقدار ‮‭15‬ میلی گرم در کیلوگرم خاک از منبع سولفات روی + کودهای حاوی عناصر غذایی مورد نیاز اجرا گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که اثرات کلی تیمار، نوع خاک و اثرات متقابل روی و نوع خاک در سطح یک درصد و اثر کاربرد روی در سطح پنج درصد بر عملکرد دانه و اثرات همه آن ها بر عملکرد کاه در سطح یک درصد معنی دار بوده است. کاربرد روی بر ارتفاع گیاه نیزتاثیر معنی دار ولی بر تعداد پنجه در گلدان اثر غیر معنی دار داشت. تاثیر کاربرد روی در سطح %1 بر شاخص برداشت و غلظت روی دانه نیز معنی دار بود. نتایج همچنین نشان داد که از بین روش های مختلف عصاره گیری، بیشترین همبستگی را روش ‭HCl ‬‮‭05.0‬‭M ‬با جذب کل روی توسط گیاه (**‮‭0/87‬‭= r ) ‬دارد که البته به دلیل عدم توان عصاره گیری در ‮‭12‬ خاک، از اعتبار کافی برخوردار نیست. اما از بین سایرروش ها، استات آمونیوم یک مولار، بیشترین ضریب همبستگی (**‮‭0/64‬‭= r )‬را با جذب کل روی نشان داد. غلظت بحرانی روی با روش های عصاره گیری ‭DTPA‬، استات آمونیوم یک مولار، ‭EDTA ‬و ‭HCl ‬‮‭05.0‬‭M ‬به ترتیب 5/،‮‭5 9‬/،‮‭13 14‬ و ‮‭13/15‬ میلی گرم در کیلوگرم خاک به دست آمد که بسیار بالاتر از مقادیر گزارش شده توسط سایر محققان می باشد. واژه های کلیدی: برنج رقم هاشمی، عصاره گیرهای روی، غلظت بحرانی روی