بررسی ارزش غذایی گیاهان علوفه ای منطقه گلپایگان در مراحل مختلف رشد و نمو از طریق تعیین قابلیت هضم به روش نایلون بگ

در این تحقیق از پنج منبع اصلی خوراک دام در منطقه گلپایگان شامل یونجه( چین دوم و سوم ) اسپرس ( چین اول تا سوم ) ، کاه گندم و جو و دانه جو به منظور تعیین ماده خشک و ترکیبات شیمیایی شامل انرژی خام، پروتیین خام، الیافخام، چربی خام، دیواره سلولی عاری از همی سلولزو خاکستر خام به روش طبقه بندی شده تصادفی نمونه برداری به عمل آمد. میزان تجزیه پذیری ماده خشک و پروتیین خام این نمونه ها به روش کیسه های نایلونی تعیین گردید. برای این کار از 3 راس گوسفند نر بالغ فیستول گذاری شده با تغذیه ای در سطح نگهداری و خوراکی متشکل از یونجه، کاه گندم، کاه جو و بلغور جو استفاده شد. میانگین پروتیین خام یونجه در مراحل اوایل رشد، اوایل گلدهی، اواسط گلدهی و گلدهی کامل در چین دوم به ترتیب ‮‭97‬/،‮‭71 19‬/،‮‭18/53 18‬ و ‮‭18/62‬ و در چین سوم به ترتیب ‮‭63‬/،‮‭93 25‬/،‮‭20/51 20‬ و ‮‭19/13‬ درصد در ماده خشک بود. بین چین ها و مراحل مختلف نمونه برداری از نظر پروتیین خام اختلاف وجودداشت ( ‮‭0/01‬ ‭P < ). ‬میانگین الیاف خام در مراحل ذکر شده چین دوم به ترتیب ‮‭23‬/،‮‭98 25‬/،‮‭26/58 25‬ و ‮‭26/18‬ و در چین سوم ‮‭42‬/،‮‭41 17‬/،‮‭24/26 22‬ و ‮‭25/81‬ درصد در ماده خشک بود. میانگین دیواره سلولی عاری از همی سلولز در مراحل نمونه برداری چین دوم به ترتیب ‮‭89‬/،‮‭2 28‬/،‮‭31/2 30‬ و ‮‭30/75‬ و در چین سوم ‮‭77‬/،‮‭7 21‬/،‮‭28/43 28‬ و ‮‭29/43‬ درصد در ماده خشک بود. تفاوت بین چین ها از نظر این دو ترکیب شیمیایی معنی دار بود( ‮‭0/01‬ ‭P < ). ‬تجزیه پذیری ماده خشک در مراحل مختلف نمونه برداری به ترتیب ‮‭84‬/،‮‭39 78‬/،‮‭74/86 76‬ و ‮‭75/56‬ درصد و تجزیه پذیری پروتیین خام در این مراحل به ترتیب ‮‭05‬/،‮‭48 47‬/،‮‭41/89 43‬ و ‮‭39/36‬ درصد بود. تفاوت بین مراحل نمونه برداری از نظر میزان تجزیه پذیری معنی دار بود ( ‮‭0/05‬ ‭P < ). ‬میانگین پروتیین خام اسپرس در مراحل نمونه برداری اواسط گلدهی و گلدهی کامل در چین اول، دوم و سوم به ترتیب ‮‭31‬/،‮‭15/23 15‬ و ‮‭43‬/،‮‭16/9 16‬ و ‮‭72‬/،‮‭19/93 21‬ ، میانگین الیاف خام به ترتیب ‮‭16‬/،‮‭28/37 28‬ و ،‮‭23/2 23‬ و ‮‭91‬/،‮‭21/03 17‬ ، میانگین دیواره سلولی عاری از همی سلولز به ترتیب ‮‭72‬/،‮‭34/06 34‬ و ‮‭93‬/،‮‭29/89 28‬ و ‮‭53‬/،‮‭26/74 23‬ درصد در ماده خشک بود. بین چین ها از نظر این سه ترکیب شیمیایی اختلاف وجود داشت ( ‮‭0/01‬ ‭P < ). ‬بین مراحل نمونه برداری اختلافی مشاهده نگردید( ‮‭0/05‬ ‭P > ). . ‬تجزیه پذیری ماده خشک و پروتیین خام این گیاه در مراحل نمونه برداری به ترتیب ‮‭71‬/،‮‭77/44 77‬ و ‮‭56‬/،‮‭22/03 24‬ درصد بود. میانگین پروتیین خام کاه گندم و جو و نیز دانه جو به ترتیب ‮‭56‬/،‮‭3/57 2‬ و ‮‭9/45‬ ، الیاف خام ‮‭54‬/،‮‭35/36 38‬ و ‮‭6/06‬ ، دیواره سلولی عاری از همی سلولز به ترتیب 9/،‮‭40/52 42‬ و ‮‭6/56‬ درصد در ماده خشک بود. تجزیه پذیری ماده خشک و پروتیین خام دانه جو به ترتیب ‮‭87/84‬ و ‮‭50/57‬ درصد و تجزیه پذیری ماده خشک کاه گندم و جو به ترتیب ‮‭58/22‬ و ‮‭59/93‬ درصد اندازه گیری گردید. کلید واژه : یونجه، اسپرس، کاه گندم و جو، دانه جو، ترکیبات شیمیایی ، تجزیه پذیری