ردیابی سویه های بومی و تشکیل دهنده بیوفیلم ‭Bacillus subtilis ‬و مقایسه توان آنتاگونیستی آنها در کنترل بیماری بلایت فوزاریومی گندم در شرایط آزمایشگاهی و گلخانه ای

بیماری بلایت فوزاریومی سنبله گندم از جمله مخربترین بیماری های گندم در تمام مناطق مرطوب و نیمه مرطوب دنیا محسوب می گردد. اخیرا کنترل بیولوژیک بیماری بلایت فوزاریومی سنبله گندم ‭(Fusarium Head Blight) ‬به عنوان بخشی از مدیریت تلفیقی بیماری مذکور مورد توجه قرار گرفته است.در بررسی حاضر سویه های آنتاگونیست برتر ‭ Bacillus subtilis ‬جهت کنترل بیماری بلایت فوزاریومی گندم در شرایط آزمایشگاهی غربال و سپس توان تشکیل بیوفیلم آنها به صورت کیفی و کمی (با استفاده از روش میکروتیتر پلیت ریدر) مورد ارزیابی قرار گرفت. در مرحله بعد تاثیر تشکیل بیوفیلم در کنترل بیماری بلایت فوزاریومی گندم در شرایط گلخانه ای مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین کارایی دو روش میکروتیتر پلیت ریدر و سری رقت به منظور ارزیابی توان استقرار جدایه ‭B.subtilis ‬در فیلوسفر و ریزوسفر گیاه گندم بررسی گردید. مقایسه میانگین دامنه بازدارندگی جدایه های باکتریایی مورد بررسی (‮‭240‬ جدایه) در برابر قارچ عامل بیماری نشان داد که تقریبا ‮‭65/1‬ درصد از جدایه ها دارای هاله بازدارندگی بزرگتر از ‮‭2/5‬ میلی متر می باشند. بر اساس نتایج این ارزیابی بیشترین فراوانی جدایه های آنتاگونیست در محدوده ‮‭50-40‬ درصد بازدارندگی برآورد گردیدهمچنین نتایج نشان داد که ‮‭54/4‬ % از جدایه های باکتریایی آنتاگونیست با توان بازدارندگی بالای %‮‭50‬ قادر به تولید فیلم سطحی بر روی محیط کشت نیمه جامد ‭CM ‬می باشند. اندازه گیری کمی تولید بیوفیلم نشان داد که توان تشکیل بیوفیلم در جدایه های مختلف متفاوت و در محدوه‮‭0/22‬ تا ‮‭3/85‬ ‭OD‬‮‭570‬‭nm))‬قرار می گیرد. بررسی تاثیر تشکیل بیوفیلم در کنترل بیماری بلایت فوزاریومی گندم در شرایط گلخانه ای با استفاده از دو جدایه ‭B.subtilis g‬6 و A‮‭48‬ ‭B.subtilis (‬به ترتیب نماینده باکتری هایی با توان بالا و پایین تشکیل بیوفیلم و توان آنتاگونیستی برابر) نشان داد که هر دو باکتری به صورت معنی داری شدت بیماری بلایت فوزاریومی گندم را در مقایسه با کنترل کاهش می دهند همچنین مشخص گردید که تیمار بذر و خوشه با باکتری‭B.subtilis g‬6 و نیزتیمار خوشه به تنهایی با باکتری ‭B.subtilis g‬6 بیشترین تاثیر را در کنترل بیماری بلایت فوزاریومی گندم دارا می باشد. نتایج این بررسی نشان داد که ارزیابی روند تغییرات جمعیت جدایه تشکیل دهنده بیوفیلم ‭B.subtilis g‬6 با استفاده از روش میکروتیتر پلیت ریدر در مقایسه با روش سری رقت، دقیق تر،منطقی تر و تکرا پذیرتر بوده و از نظر وقت و هزینه به صرفه تر می باشد. کلمات کلیدی‭: Bacillus subtilis ‬بیماری بلایت فوزاریومی، گندم بیوفیلم و آنتاگونیست