ارزیابی واکنش هیبریدهای ذرت (سینگل کراس های ‭500‬، ‭704‬، ‭700 ‬و ‭647) ‬به آبیاری محدود و کافی در منطقه خرم آباد

به منظور بررسی تاثیر رژیم های مختلف آبیاری بر راندمان مصرف آب و خصوصیات زراعی ذرت و ارزیابی شاخص های تحمل به خشکی ارقام، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی بصورت اسپلیت پلات با چهار تکرار طی سال های زراعی ‮‭1386‬ و ‮‭1387‬ در ایستگاه تحقیقات کشاورزی سراب چنگایی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان به اجرا درآمد. سه رژیم آبیاری شامل آبیاری پس از ‮‭75‬ (شاهد)، ‮‭100‬ و ‮‭120‬ میلیمتر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر کلاس الف سطوح فاکتور اصلی و چهار رقم ذرت دانه ای شامل سینگل کراس های ،‮‭700 500‬ و ‮‭704‬ و تری وی کراس ‮‭647‬ سطوح فاکتور فرعی آزمایش را تشکیل دادند. نتایج نشان داد که اثر رژیم آبیاری بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی، شاخص برداشت و بسیاری از خصوصیات مورفوفیزیولوژیک ذرت معنی داری بود. آبیاری پس از ‮‭100‬ میلیمتر تبخیر عملکرد دانه و بیولوژیکی را به ترتیب 4/%7 و 3/%‮‭25‬ کاهش داد ولی بدلیل کاهش در میزان آب مصرفی، راندمان مصرف آب هم برای دانه و هم زیست توده به ترتیب 8/%‮‭11‬ و 6/%‮‭12‬ بطور معنی داری در %5 افزایش یافت. در شرایط آبیاری پس از ‮‭120‬ میلیمتر تبخیر راندمان مصرف آب دانه تغییر معنی داری پیدا نکرد. مطالعه شاخص های تحمل به خشکی نشان داد که در رژیم آبیاری ‮‭100‬ میلیمتر براساس شاخصهای ‭MP ‬، ‭GMP ‬و ‭STI ‬با دیررس شدن رقم، تحمل به خشکی افزایش یافت، اما در رژیم آبیاری ‮‭120‬ میلیمتر تفاوت میان ارقام کاهش نشان داد. در بررسی همبستگی میان شاخص های تحمل به خشکی با عملکرد دانه، بیشترین همبستگی مثبت و معنی دار برای شاخص های ‭MP‬، ‭GMP‬، ‭STI ‬و ‭STI ‬تصحیح شده ‭(K‬1‭STI ‬و K2‭STI) ‬در رژیم آبیاری ‮‭100‬ میلیمتر و تنها برای شاخص K2‭ST‬2 در رژیم آبیاری ‮‭120‬ میلیمتر بدست آمد که نشان دهنده افزایش تحمل به خشکی با دیررس شدن ارقام ذرت تحت شرایط تنش خشکی ملایم (رژیم آبیاری ‮‭100‬ میلیمتر) می باشد. با توجه به نتایج حاصل از این آزمایش برای مناطقی که مشکل کمبود آب دارند، رژیم آبیاری ‮‭100‬ میلیمتر توصیه می شود. لغات کلیدی: ذرت، آبیاری، عملکرد، راندمان مصرف آب، شاخص های تحمل به خشکی.