اثر سطوح مختلف کود مرغی عمل آوری شده در جیره غذایی بر قابلیت هضم و مصرف اختیاری خوراک در گوسفند

این پژوهش به منظور بررسی اثر کود مرغی فرآوری شده در جیره غذایی برقابلیت هضم و مصرف اختیاری خوراک بر روی ‮‭16‬ راس گوسفند نرافشاری با میانگین وزن زنده ‮‭62 2/3‬ کیلوگرم در قالب طرح کاملا تصادفی انجام گرفت. کود مرغی با روش حرارت غیر مستقیم (بخار آب) عمل آوری شد و در چهار جیره آزمایشی به نسبت های صفر، 8 ، ‮‭16‬ و ‮‭24‬ درصد ماده خشک جیره مورد آزمایش قرار گرفت. جیره شاهد شامل کاه گندم و یونجه (به نسبت ‮‭35‬ به ‮‭65‬) بود. آزمایش ‮‭28‬ روز به طول انجامید که ‮‭21‬ روز به عنوان دوره سازگاری و یک هفته برای جمع آوری مدفوع و نمونه برداری اختصاص داده شد. نتایج نشان داد که میزان خاکسترخام ، پروتیین خام ، دیواره سلولی عاری از خاکستر ‭(NDFom) ‬و دیواره سلولی منهای همی سلولز عاری از خاکستر ‭(ADFom) ‬در کود مرغی عمل آوری شده به ترتیب ‮‭18/4‬ ، ‮‭23/8‬ ، ‮‭46/3‬ و‮‭14/7‬ درصد در ماده خشک تعیین شد و انرژی قابل متابولیسم آن نیز ‮‭9/3‬ مگاژول در کیلو گرم ماده خشک برآورد گردید. مقدار‮‭54/9‬ درصد از کل پروتیین کود مرغی مورد آزمایش ازپروتیین حقیقی و ‮‭45/1‬ درصد آن نیتروژن غیر پروتیینی بود. میزان مصرف ماده خشک برای جیره های 1 تا 4 به ترتیب ، ،‮‭1200‬ ،‮‭1735 1506‬ و ‮‭1601‬ گرم در روز و نیز ‮‭58/8‬ ، ‮‭72/8‬ ، ‮‭87/5‬ و ‮‭74/4‬ گرم به ازای هر کیلو گرم وزن متابولیکی بود که بیشترین آن مربوط به جیره ‮‭16‬ درصد کود مرغی و کمترین آن مربوط به جیره شاهد بود (‮‭0/05‬ ‭> p). ‬میزان مصرف ماده آلی نیز برای جیره های 1 تا 4 به ترتیب ، ‮‭1120‬ ، ‮‭1380‬ ، ‮‭1531‬ و ‮‭1440‬ گرم در روز و برحسب گرم به ازای هر کیلو گرم وزن متابولیکی به ترتیب ‮‭48/8‬ ، ‮‭67/1‬ ، ‮‭70/0‬ و ‮‭67/3‬ گرم بود که روندی مانند ماده خشک را نشان داد (‮‭0/05‬ ‭> p). ‬با افزایش نسبت کود مرغی در جیره تا سطح ‮‭16‬ درصد ، مصرف ماده خشک ، ماده آلی ، پروتیین خام ، ‭NDFom ‬و ‭ADFom ‬افزایش یافت (‮‭0/05‬ ‭> p). ‬قابلیت هضم ماده خشک بین ‮‭53/4‬ تا ‮‭60‬ درصد ، ماده آلی بین ‮‭55/2‬ تا ‮‭61/8‬ درصد و ‭NDFom ‬بین ‮‭49/2‬ تا ‮‭57/6‬ درصد و پروتیین خام بین ‮‭59/8‬ تا ‮‭68/8‬ درصد در جیره های آزمایشی متغیر بود که در همه موارد جیره حاوی ‮‭16‬ درصد کود مرغی ، بالاترین میزان را دارا بود (‮‭0/05‬ ‭> p). ‬اما گوارش پذیری ‭ADFom‬، ماده آلی قابل هضم در ماده خشک و میزان انرژی قابل متابولیسم تحت تاثیر جیرهصهای آزمایشی قرار نگرفت. انرژی قابل متابولیسم درجیره ها نیز بین ‮‭8/1‬ تا ‮‭8/57‬ مگاژول در کیلو گرم ماده خشک برآورد گردید که تفاوت معنی داری را نشان نداد. با افزایش نسبت کود مرغی در جیره، میزان نیتروژن مصرفی و نیتروژن ابقا شده نیز افزایش یافت اما بین سطوح ،‮‭16 8‬ و ‮‭24‬ درصد کود مرغی در جیره، تفاوت معنی داری از نظر مقدار نیتروژن ابقا شده مشاهده نشد. به طور کلی استفاده از کود مرغی فرآوری شده درجیرهص بر پایه مواد خشبی تا حد ‮‭16‬ درصد کل جیره غذایی، گوارش پذیری و مصرف اختیاری خوراک و ابقای نیتروژن در گوسفند را به طور معنی داری بهبود بخشید. کلید واژه : کود مرغی فرآوری شده ، ارزش غذایی ، گوسفند