بررسی پایداری عملکرد و سازگاری به کشت پاییزه در ارقام و لاین های نخود سفید دیم

در این پروژه تحقیقاتی ‮‭13‬ لاین نخود سفید به همراه رقم شاهد جم به منظور بررسی و انتخاب ارقام پرمحصول و متحمل به سرما در چهار منطقه و سه سال در طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار، در شرایط کشت پاییزه مورد مقایسه قرار گرفتند. در طول فصل زراعی از صفات تعداد روز از کاشت تا گلدهی، تعداد روز ازکاشت تا رسیدگی، درجه تحمل به سرما، ارتفاع بوته، وزن ‮‭100‬ دانه و عملکرد دانه در هر واحد آزمایشی یادداشت برداری بعمل آمد. محاسبات آماری شامل تجزیه واریانس ساده برای کلیه صفات و تجزیه واریانس مرکب بر روی عملکرد دانه انجام گردید. نتایج تجزیه واریانس مرکب سه ساله در چهار ایستگاه کردستان، مراغه، ارومیه و همدان نشان داد که ژنوتیپ ها از نظر عملکرد با هم در سطح احتمال %1 اختلاف معنی دار داشتند. مقایسه میانگین ها به روش ‭LSD ‬حاکی از آن بود که تعدادی از ژنوتیپ ها از جمله دو لاین ‭FLIP ‬‮‭39-00‬‭C ‬و ‭FLIP ‬‮‭26-99‬‭C ‬در سطح احتمال 5 % عملکرد بالاتری نسبت به شاهد جم تولید کردند. نتایج همچنین نشان داد که اثر متقابل ژنوتیپ ا سال ا مکان در سطح احتمال %1 معنی دار بود. تجزیه پایداری با استفاده از روش های مختلف پایداری صورت گرفت. بر اساس نتایج حاصله و در شرایط این بررسی، لاین ‭FLIP ‬‮‭26-99‬‭C ‬از بیشترین میزان پایداری برخوردار بود و به عنوان شاخص ترین ژنوتیپ برای کشت پاییزه در مناطق سردسیر دیم کشور شناسایی گردید. واژه های کلیدی: عملکرددانه، کشت پاییزه، تحمل به سرما،تجزیهپایداری ، نخودزراعی ‭(Cicer arietinum L.).