ارزیابی و انتخاب لاین های نخود متوسطرس در مناطق سرد دیم کشور

تنش خشکی به عنوان یکی از مهم ترین تنش های غیر زنده، در بسیاری از قسمت های دنیا رایج بوده و بیشترین سهم کاهش عملکرد را به خود اختصاص می دهد. نظر به اینکه ‮‭95‬ درصد سطح زیر کشت گیاه نخود در ایران در شرایط دیم می باشد، لذا این تحقیق به منظور ارزیابی و دستیابی به ارقام پرمحصول با حضور ‮‭18‬ لاین (متوسط رس) تیپ کابلی ارسالی از مرکز تحقیقات بین المللی ایکریسات، یک شاهد بین المللی ‭(KAK‬2) و یک شاهد محلی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار تحت شرایط دیم به صورت کشت بهاره در ایستگاه های تحقیقات اکباتان همدان، مراغه و سارال کردستان در سال زراعی ‮‭1390-91‬ اجرا گردید. در طول دوران رشد و نمو علاوه بر مراقبت های معمول زراعی مانند وجین علف های هرز از صفات مورد نظر مانند تعداد روز تا %‮‭50‬ گلدهی، رسیدن کامل، تعداد غلاف در بوته، وزن صد دانه و ارتفاع بوته یادداشت برداری شد. پس از برداشت محصول، محاسبات آماری روی وزن دانه هر کرت به روش تجزیه واریانس ساده و مرکب و میانگین ها به روش ‭LSD ‬مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج این تحقیق نشان داد که بالاترین عملکرد مربوط به لا ین های ‮‭10302‬ ‭ICCV ‬با ‮‭984‬ کیلو گرم در هکتار بود. نتایج تجزیه پایداری به روش گزینش همزمان برای عملکرد و پایداری نشان داد که ‮‭10302‬ ‭ICCV ‬پایدارترین ژنوتیپ بود. واژه های کلیدی: عملکرد، کشت بهاره، شرایط دیم، نخود ‭(Cicer arietinum L.)