بررسی قابلیت استفاده از انواع گیاهان آبزی به منظور پایش زیستی اکوسیستم های مهم آبی کشور

این پروژه تحقیقاتی در سالهای ‮‭86-87‬ با هدف بررسی امکان استفاده از گونه های مختلف گیاهان آبزی (برگ شناور غیر آزاد، برگ شناور، آزاد و غوطه ور) به عنوان شاخص های زیستی تجمعی عناصر ضروری و غیرضروری شامل B،‭Cd‬،‭Pb‬،‭Cu‬،‭Mo‬،‭Se‬،‭Si‬،‭Cl‬،‭Zn‬،‭Cu‬،‭Mn‬،‭Fe‬،‭Na‬،‭Mg‬،‭Ca‬و ‭ Ni‬و ارزیابی میزان تحمل گیاهان آبزی در قبال در معرض گذاری با عناصر مختلف و مطالعه نقش نسبی آب و رسوبات در جذب عناصر و نیز بررسی میزان تاثیر فاکتورهای حایز اهمیت محیطی ( درجه حرارت ،‭pH ‬، شوری ، اکسیژن محلول، کدورت کل مواد آلی) بر مقدار عناصر جذب شده در تالاب انزلی انجام گردید. نمونه های میدانی شامل گیاهان آبزی هیدرو کوتیل ولگاریس، آزولا، سراتوفیلوم دمرسوم و تراپا ناتانس و همچنین آب و رسوبات از سه ایستگاه شامل منطقه شیجان ، منطقه آبکنار و منطقه سیاکشیم در تالاب انزلی تهیه شده و با روشهای استاندارد هضم و با استفاده از دستگاههای‭ICP ‬و جذب اتمی ‭(AAS) ‬اندازه گیری ها انجام شد. برای نمونه های آزمایشگاهی در معرض گذاری شده با فلزات‭Cu‬،‭Pb‬،‭Ni‬،‭Cd‬،‭Co‬،‭Zn ‬شامل گیاهان آبزی سراتوفیلوم، عدسک آبی و هیدروکوتیل از محیط کشت های‭Hoogland 's E+Medium (‬‮‭23‬،‮‭22‬)، ‭Swedish Standard (SIS)‬، ‭Lemna growth Mediumo‬‮‭648‬استفاده گردید. نتایج بدست آمده بیانگر آن است که در نمونه های میدانی اختلاف کاملا معنی دار (‮‭0/001‬ ‭p) ‬بین گونه های گیاهی ، ایستگاههای نمونه برداری و عناصر مورد نظر وجود داشته و بطور کلی ترتیب تجمع عناصر در گونه های گیاهی بترتیب زیر می باشد‭:Cd ایستگاه یک> ایستگاه 2 بوده در صورتیکه روند تغییرات و کدورت با هم هماهنگ و به لحاظ ترتیب ایستگاه 3 .> ایستگاه 2> ایستگاه یک و در مورد تغییرات‭TOM ‬نیز روند خاصی مشاهده نگردید. نتایج مربوط به تجمع فلزات در نمونه های آزمایشگاهی نشان میدهد که سراتوفیلوم و هیدروکوتیل رفتار تقریبا مشابهی داشته و در هر دو گیاه بیشترین جذب مربوط به فلزروی و کمترین جذب به ترتیب مربوط به فلزات کبالت و سرب می باشد. گیاه عدسک آبی بیشترین جذب را از فلز روی و کمترین مقدار جذب را ازعنصر کادمیوم داشته است. ترتیب فاکتور غلظت در نمونه های گیاهی آزمایشگاهی در معرض فلزات سنگین قرارداد شده بترتیب هیدورکوتیل> سراتوفیلوم > عدسک آبی می باشد. واژگان کلیدی: گیاهان آبزی، عناصر ضروری، پایش زیستی، فاکتورهای محیطی، تالاب انزلی