ارزیابی تاثیر تعدادی از حشره کش ها به روش ضدعفونی بذر روی شپشک ریشه گندم ‭(Porphirophora tritici) ‬در گندم دیم

سطح زیر کشت گندم و جو در استان همدان حدود ‮‭507‬ هزار هکتار میباشد که حدود‮‭325‬هزار هکتار از آن دیم است. شپشک ریشه گندم ‭(Porphirophoratritici) ‬یکی از آفات مهم دیمزارهای مناطق غرب و شمالغربی کشور است. این پروژه در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار و ‮‭11‬ تیمار در ایستگاه تجرک اجرا شد. تیمارها عبارت بودند از تیامتوکسام به میزان‮‭33‬/،‮‭0/66 0‬ و1سی سیدر هر کیلوگرم بذر؛ ایمیداکلوپرایدبه میزان‮‭0/33‬ ، ‮‭0/66‬ و 1گرمدر هر کیلوگرم بذروفیپرونیل به میزان ،‮‭10 5‬ و ‮‭15‬کیلوگرم در هر هکتار. شاهد اول کاربوکسین تیرامبه میزان ‮‭13/33‬ گرم در هر کیلوگرم بذر و شاهد دوم بدون سم بود. صفات مورد بررسی عبارت بودند از: تعداد کلنی شپشک ؛ ارتفاع بوته ها؛ تعداد ساقه دارای خوشه ؛ وزن خوشه ؛ وزن اندام هوایی، وزن هزاردانه و عملکرد. نتایج نشان داد کاربرد سموم آفت کش، تعداد کلنی های شپشک مستقر در روی ریشه گندم دیمرا با احتمال %‮‭99‬ کاهش میدهد.بیشترین تاثیر مربوط به تیامتوکسام 1 سی سی درهر کیلو بذر؛ فیپرونیل‮‭15‬ کیلو در هکتار و ایمیداکلوپراید 1 گرم در کیلوگرم بذر است. اعمال تیمارها با احتمال %‮‭95‬ در تعداد خوشه موثر است و از کاهش تعداد خوشه جلوگیری می کنند.از نظر صفات دیگر مانند ارتفاع بوته، وزن خوشه، وزن ساقه ، وزن هزاردانه و عملکرد محصول تفاوت معنی داری بین تیمارها دیده نشد که احتمالا به شرایط بد بارش و ضعف شدید بوته ها مربوط است. شپشک ریشه گندم یک آفت مدیریتیاستکه با رعایتاصول زراعی قابل کنترل است و ضد عفونی بذر با سموم حشره کش به منظور کنترل آن، فقط برای مناطق کانونی آفت توصیه میشود. لغات کلیدی:شپشک ریشه گندم، ‭Porphirophoratritici‬، کنترل شیمیایی، ضد عفونی بذر