بررسی اثرات تاریخ های مختلف کشت تابستانه بر عملکرد کمی و کیفی ارقام ارزن ریز (باستان و پیشاهنگ) در منطقه شهرکرد

ارزن گیاهی با رشد سریع و متحمل به شرایط خشکی میصباشد. تعدادی از گونهصهای ارزن از قبیل ارزن معمولی زودرس یا نیمه زودرس هستند که میصتوانند برای تولید علوفه و دانه در کشت تابستانه مناسب باشند. این تحقیق به منظور ارزیابی اثر کشت تابستانه بر تولید علوفه و دانه ارقام ارزن در منطقه شهرکرد در سال ‮‭1394-94‬ اجرا شد. برای این منظور آزمایشی در قالب طرح اسپیلیت پلات با 3 تکرار انجام شد، تاریخ کاشت (سه زمان ‮‭15‬و ‮‭25‬ تیرماه و 4 مرداد ماه) و ارقام ( پیشاهنگ، باستان و محلی)به ترتیب در کرتصهای اصلی و فرعی قرار گرفتند. ارقام پیشاهنگ و محلی جز ارزن های معمولی ‭(common millet) ‬و رقم باستان جز ارزن های دم روباهی ‭(foxtail millet) ‬بودند. صفات مورد بررسی شامل میزان علوفه تر و خشک، تعداد روز تا گلدهی، ارتفاع بوته، عملکرد بذر و صفات کیفی علوفه بودند. نتایج نشان داد که در تاریخ کاشت اول کمترین زمان تا گلدهی برای ارقام حاصل شد، همچنین بیشترین تولید علوفه تر و خشک، تولید بذر، ارتفاع بوته و شاخص برداشت از این تاریخ بدست آمد. بیشترین تولید علوفه متعلق به رقم باستان در تاریخ کاشت اول بود. ارقام ارزن معمولی شامل پیشاهنگ و محلی بیشترین تولید دانه را در مقایسه با ارزن دم روباهی (باستان) در هر سه زمان کاشت داشتند. بیشترین میزان پروتیین از رقم باستان در تاریخ کاشت دوم حاصل شد و کمترین مقادیر ‭NDF ‬و‭ADF ‬از تاریخ کاشت سوم این گیاه بدست آمد. بطور کلی نتایج نشان داد که در تاریخ ‮‭15‬ تا ‮‭25‬ تیرماه بهترین زمان کاشت تابستانه ارزن معمولی (پیشاهنگ و محلی) از نظر تولید دانه در منطقه شهرکرد می باشد. این موضوع به دلیل تطابق مراحل رشدی و فیزیولوژیکی این گونه ارزن با فصل رشد از تیرماه تا مهرماه می باشد. همچنین ‮‭15‬ تیرماه می تواند به عنوان آخرین زمان کاشت رقم باستان جهت تولید دانه مد نظر قرار گیرد. کلمات کلیدی: ارزن، زمان کاشت، ارقام، عملکرد علوفه و دانه