بررسی روش اصلاحی هاپلوییدی (کشت بساک و میکروسپور) در راستای معرفی لاینهای جدید نیشکر

علیرغم مطالعات گسترده در زمینه کشت میکروسپورهای جدا شده در گونه های گیاهی مختلف، اما القای جنین زایی میکروسپور در نیشکر به خوبی مورد بررسی و شناسایی قرار نگرفته است. در این تحقیق، اثرات فاکتورهای مختلف شامل ضدعفونی غنچه ها با هیپو کلریت سدیم (،‮‭3/5 3‬ و 4%)، محیط جداسازی میکروسپورها ‭(B medium ‬و مانیتول ‮‭0/3‬ مولار)، تنشهای سرمایی ‭( C‬4) و گرمایی(،‮‭33 30‬ و ‮‭37‬ ‭C)‬، تیمارهای ،‮‭42‬‭-D ‬و کلشیسین (،0 ،‮‭50 25‬ و ‮‭100‬ میلی گرم در لیتر) بر روی زنده مانی میکروسپورها و القای تقسیمات هسته ای متقارن و جنین زایی در شش ژنوتیپ نیشکر بررسی شد. بالاترین میزان زنده مانی میکروسپورها و کاهش میزان آلودگی در تمامی ژنوتیپهای مورد بررسی زمانی مشاهده شد که غنچه ها با هیپوکلریت سدیم ‮‭3/5‬% به مدت ‮‭15‬ دقیقه ضدعفونی سطحی شدند. در ارزیابی محیطصهای استخراج، محیط استخراج مانیتول ‮‭3/0‬ ‭M ‬نسبت به محیط استخراج ‭B ‬موجب افزایش زندهصمانی میکروسپورها گردید. میزان زنده مانی میکروسپور در تمامی ژنوتیپهای مورد بررسی در تیمارهای سرمایی افزایش و در تیمارهای گرمایی کاهش نشان داد. میزان زنده مانی میکروسپورها بطور معنی داری با اعمال تیمار ،‮‭42‬‭-D ‬و همچنین کلشیسین کاهش یافت. فراوانی بالایی از ساختارهای 3 الی 5 هسته ای با اعمال تیمار ،‮‭25-42‬‭) D ‬و ‮‭50‬ میلی گرم در لیتر) مشاهده شد اما ساختارهای 6 الی ‮‭10‬ هسته ای مشاهده نشد. ساختارهای ‮‭10-6‬ هسته ای در اثر اعمال تیمار کلشیسین فقط در غلظت ‮‭25‬ میلی گرم در لیتر و در ژنوتیپهای " ‮‭96‬‭-L‬‮‭62‬" و " ‮‭614‬‭-CP‬‮‭57‬" (به ترتیب 4% و ‮‭16‬%) مشاهده شد اما در غلظتهای بالاتر کلشیسین (‮‭100‬ میلی گرم در لیتر) تقسیمات هسته ای به شدت محدود شد. ساختارهای چند هسته ای منتج از میکروسپور با 6 الی ‮‭10‬ هسته همچنیبن در اثر اعمال پیش تیمار سرمایی(4 درجه/5 روز) در ارقام " ‮‭96‬‭-L‬‮‭62‬" و " ‮‭614‬‭-CP‬‮‭57‬" (به ترتیب 5% و ‮‭18‬%) ایجاد شدند. درجه حرارتهای بالا مفید نبودند بطوریکه تقسیمات هسته ای در کشتهای تیمار شده با ‮‭33‬ ‭C ‬و ‮‭37‬ ‭C ‬متوقف شد. کلمات کلیدی‭: Saccharum officinarum L‬، زنده مانی میکروسپور، تنش حرارتی، کلشیسین و 4،2‭-D