اصلاح سیستم بودجه‎ ریزی و توزیع اعتبارات شهرستانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی

تاکنون در بخش کشاورزی جهت توزیع اعتبار بین فعالیت ها و یا شهرستان های مختلف، دستورالعمل های گوناگونی ارایه می شده که به علت وجود نظرات و سلایق متفاوت، همواره مبنای بحث بین گروه های ذی نفع بوده است. از طرف دیگر، بخش کشاورزی ایران به دلیل عدم جهت دهی مناسب سرمایه ها به این بخش، با عقب ماندگی های فراوانی مواجه می باشد. به طوری که از کل سرمایه گذاری های انجام شده در اقتصاد کشور در سال های پس از انقلاب اسلامی تنها 5/5 درصد به بخش کشاورزی اختصاص یافته است. این امر باعث بهره وری پایین بخش کشاورزی کشور شده است. از این رو، بدیهی است ضمن افزایش سرمایه گذاری در بخش کشاورزی، اصلاح سیستم بودجه‎ریزی و توزیع اعتبارات شهرستانی در این بخش از اهمیت ویژه ای نسبت به سایر بخش های اقتصادی برخوردار می باشد که تاکنون به صورت علمی صورت نپذیرفته است. از این رو، در این مطالعه سیستم بودجه‎ریزی و توزیع اعتبارات شهرستانی فصل کشاورزی و آب سازمان جهادکشاورزی با مطالعه موردی استان خراسان رضوی اصلاح شد. برای این منظور داده های تحقیق طی دوره 94-1385 از طریق آمار سازمان جهادکشاورزی خراسان رضوی و پرسشنامه های توزیع شده بین خبرگان زیربخش های کشاورزی گردآوری شد. جهت اصلاح سیستم بودجه ریزی ابتدا شاخص-های استعداد طرح های ذیل هر برنامه فصل کشاورزی و آب سازمان جهادکشاورزی تعیین گردید. پس از آن شاخص های تعیین شده با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) وزن دهی شده و در نهایت با بکارگیری تکنیک تاکسونومی عددی، تخصیص اعتبارات طرح های شاخص پذیر ذیل برنامه ها بین شهرستان های استان خراسان رضوی پیشنهاد گردید. نتایج بررسی اصلاح بین برنامه ای توزیع بودجه بخش کشاورزی نشان داد که از بین 8 برنامه، برنامه های "ساماندهی اراضی کشاورزی" و "ساماندهی مالکیت و صدور سند اراضی دولتی و کشاورزی" به ترتیب دارای بیشترین (408/0) و کمترین (035/0) سهم می باشند. نتایج اصلاح بین شهرستانی بودجه برنامه ها نیز نشان داد که در توزیع بودجه برنامه ساماندهی اراضی کشاورزی بر اساس سناریوی های اول و دوم، شهرستان های کلات و داورزن به ترتیب از بیشترین و کمترین سهم برخوردار می باشند و بالعکس.واژه های کلیدی: بخش کشاورزی، تخصیص اعتبارات، تکنیک تاکسونومی عددی، فرآیند AHP.