بررسی اثر شستشو برکیفیت منی تازه و یخ گشوده ی رقیق شده درتریس، لاکتوز و شیر پس چرخ دربزهای مرخز

هدف از این مطالعه بررسی اثر نوع بافر، نیروی سانتریفوژ، نسبت رقیق سازی و نوع رقیق بر کیفیت منی تازه و یخ گشوده ی بزهای مرخز بود. منی حاصل از 16راس بز نر 5/1 ساله در ایستگاه سنندج در طول فصل جفت گیری ، هفته ای یک بار به مدت4 هفته با واژن مصنوعی جمع آوری شد. نمونه ها ی منی با کیفیت خوب(حرکت توده ای 4 یا 5) و غلظت اسپرم (109× 1میلی لیتر) با هم مخلوط و یک نهم از منی ( بدون شستشو) با سه نوع رقیق کننده تریس،لاکتوز 11%وشیرپس چرخ به نسبت 1 به 4 رقیق شد. باقیمانده منی در نسبت های 1:5و 1:10 با بافرهای رینگر و تریس جهت شستشو رقیق شدند و سانتریفیوژ (دو بار) به مدت 10 دقیقه با نیروی نسبی 500 و 1000 در دمای اتاق به منظور حذف پلاسمای منی انجام شد. پس از سانتریفیوژ، منی حاصل از هرتیمار به نسبت 1:4 با سه نوع رقیق کننده رقیق شدند و در دمای 5 درجه سانتی گراد به مدت 12 ساعت نگه داری شدند. بخشی از نمونه های شسته نشده و شسته شده بلافاصله پس از رقیق سازی به پایوت منتقل و با بخار ازت، منجمد شدند. فاکتورهای کیفی شامل درصد اسپرم های پیش رونده، نمره حرکت انفرادی اسپرم، درصد اسپرم های زنده و درصد اسپرم های طبیعی در زمان های 0 و 12ساعت پس از رقیق سازی در اسپرم مایع نگهداری شده در یخچال و بلافاصله پس از یخ گشایی در اسپرم منجمد، بررسی شدند. اثر نوع رقیق کننده، بافر شستشو، نسبت رقیق سازی و نیروی سانتریفیوژ بر درصد اسپرم های متحرک، پیش رونده و زنده کاملا معنی دار بود (001/0> P). درصد اسپرم های متحرک، پیش رونده، زنده و نابهنجار در زمان صفر و 12 ساعت پس از رقیق سازی، در تیمار تریس-تریس-1:10-1000 به طور معنی داری متفاوت از سایر تیمارها بود (001/0> P). نتایج به وضوح برتری بافر تریس نسبت به رینگر برای شستشوی منی بز را نشان داد. کاهش درصد اسپرم های متحرک و پیش رونده از زمان صفر تا 12ساعت پس از آن در رقیق کننده لاکتوز بسیار شدید تر از تریس و شیر پس چرخ بود. روند کاهش درصد اسپرم های زنده در مواردی که از بافر رینگر استفاه شد، به ویژه در تیمارهای که از رقیق کننده ی شیر پس چرخ و لاکتوز استفاده گردید، آهسته تربود. درصد اسپرم های نابهنجار طی 12 ساعت ذخیره سازی، در تیمارهای که ازبافر تریس و رقیق کننده ی شیر پس چرخ و لاکتوزاستفاده شد، بیشتر بود. در منی یخ گشوده، درصد اسپرم متحرک، پیش رونده ، زنده و نابهنجاردر بافر تریس و رقیق کننده تریس، به طور معنی داری بالاتر ازسایر تیمارها بود. درصد اسپرم های نابهنجاردر زمان صفر پس از یخ گشایی در بافر رینگر به طور معنی داری بالاتر از سایر تیمارها بود. در نتیجه حذف پلاسمای منی در اسپرم تازه و یخ گشایی شده توسط بافر تریس و رقیق کننده تریس با نسبت رقیق سازی 1:10 و نیروی نسبی 1000 نقش مفیدی در حفظ درصد اسپرم متحرک، پیش رونده و زنده داشته است. واژه های کلیدی: پلاسمای منی، شستشو، حفاظت در سرما، رقیق کننده، بز مرخز