اثر تیمار بذر، هرس ریشه و سربرداری پایه در کیفیت نهال و گیرایی پیوند گردو

با توجه به مشکلات تکثیر رویشی پایه های گردو، تحقیق در روی این محصول معطوف به یافتن والد یا والدین با پتانسیل مطلوب از نظر تولید نتاج برتر به عنوان پایه برای بذرگیری می باشد. جهت ارزیابی اثر تیمار بذر، هرس ریشه و سربرداری نهال در این تحقیق دو آزمایش جداگانه در نهالستان پژوهشکده میوه های معتدله و سردسیری انجام شد. آزمایش اول به صورت فاکتوریل با دو عامل ژنوتیپ در دو سطح (ژنوتیپ های C9 و B25) و تیمار بذر در 8 سطح شامل T1=کاشت مستقیم بذر در پاییز با مالچ پلاستیکی، T2= کاشت پاییزه بذر در گلدان و سرمادهی دانهال های جوان، T3= کاشت بهاره با دو ماه سرمادهی بذرها با مالچ پلاستیکی، ، T4= کاشت بهاره با دو ماه سرمادهی بذرها بدون مالچ پلاستیکی، T5= کاشت بهاره با سه روز غوطه ور کردن در آب با مالچ پلاستیک، T6= کاشت بهاره با سه روز غوطه ور کردن در آب بدون مالچ پلاستیک، T7= کاشت بهاره بذر با مالچ پلاستیکی و T8= کاشت بهاره بذر بدون مالچ پلاستیکی انجام شد. آزمایش دوم نیز به صورت فاکتوریل با دو عامل هرس ریشه در سه سطح هرس ریشه در پاییز سال اول، هرش ریشه در بهار سال دم و بدون هرس ریشه، و عامل سربرداری در دو سطح بدون سربرداری و سربرداری بهار سال دوم انجام شد. نتایج نشان داد که بذرهای ژنوتیپ C9 بیشترین جوانه زنی اولیه، نهایی و سرعت جوانه زنی بیشتری نسبت به ژنوتیپ B25 داشت (به ترتیب با 42/4، 77/1% و 0/277). اثر تیمار نیز بر روی جوانه زنی بذر معنی دار بوده و تیمار T2بیشترینجوانه زنی زمان اول و سرعت جوانه زنی را داشته (به ترتیب 61/7% و 0/38)، تیمار T5 بیشترین جوانه زنی مرحله دوم (83/3%) را داشت. در پایان سال اول تیمارهای T1 و T2 بیشترین قطر شاخه (mm8/87 و 8/84) و گره (15/43 و 14/93عدد) را داشتند و تیمار T2 بیشترین نهال های قابل پیوند (47/7%) را داشتند. در سال دوم نیز تیمار های T1 و T2 بیشترین قدرت رشدی دانهال را داشتند. نتایج آزمایش دوم نیز نشان داد که هرس ریشه در پاییز و اول بهار تعداد ریشه فرعی بیشتری ( 3/53 و 3/35) نسبت به تیماربدون هرس ریشه(2/38) داشت.حجم ریشه مویین نیز در تیمار های هرس شده (فراوانی متوسط و زیاد برای هر دو تیمار) بیشتر از فراوانی آن در تیمار بدون هرس ریشه (فراونی حجم ریشه کم) بود. اثر تیمار سربردای نیز معنی دار نبود ولی باعث ایجاد یکنواختی در ارتفاع پیوند گردید.واژههایکلیدی:گردو، پایه دانهالی، تیمار بذر، پایه قابل پیوند، هرس ریشه