بررسی مقدماتی برای تعیین سطح قابل کشت دیم زیتون ، بادام ، انگور و انجیر در استان های فارس خوزستان ، کهگیلویه و بویراحمد - فاز اول

مشکلات در دسترسی به آب کافی و مناسب جهت طرح های توسعه کشاورزی سبب گردیده که استفاده بهینه از منابع آبی اهمیت ویژه ایپیدا کند. این تحقیق به منظور تعیین شاخص های مهم و تعیین مناطق مناسب و قابل کشت دیم محصولات بادام، انگور، انجیر و زیتون در سه استان فارس، کهگیلویه و بویر احمد و خوزستان انجام شد. برای انجام تحقیق در مناطق مختلف استان های مورد ارزیابی مناطق مختلفی انتخاب و خصوصیات جغرافیاییو اقلیمی منطقه و فنولوژی محصولات در آن یادداشت شد. انتخاب تعداد باغ در هر منطقه به این صورت بود که در شهرستان های تا 500 هکتار حداقل یک منطقه، شهرستان های دارای دارای 500 تا 1000 هکتار، حداقل 2 منطقه، از 1000 تا 5000 هکتار حداقل 3 منطقه، از 5000 تا 10000 هکتار حداقل 4 منطقه و بیش از 10000 هکتار حداقل 5 منطقه انتخاب شد. اطلاعات به دست آمده بر روی هر محصول به صورت جداگانه گردآوری و مرتب شدند. داده های فنولوژی که به صورت تاریخ ثبت شده بودند ابتدا به فرمت تعداد روز نسبت به یک زمان مشخصی (اول فروردین برای داده های گل یا اول شهریور برای داده های زمان رسیدن) تبدیل شدند. اطلاعات هواشناسی نیز شامل میزان بارندگی، خصوصیات دما و رطوبت از سازمان هواشناسی کشور تهیه شد. ابتدا آنالیز رگرسیونی بین مشخصات جغرافیایی و فنولوژی مناطق مورد ارزیابی برای گونه های مورد ارزیابی انجام شد و از این طریق شاخص های مهم موثر در کشت یک رقم در منطقه مشخص شد. سپس روابط رگرسیونی برای صفت هایی با ضریب تعیین بالا مشخص شد که با استفاده از این روابط مناطق مناسب در روی نقشه رقومی ارتفاع مشخص شدند. از تلفیق وزنی این نقشه ها با نقشه های شرایط اقلیمی طبقه بندی مناطق مختلف از نظر مطلوبیت برای کشت هر یک از محصولات انجام شد. با توجه به نتایج به دست آمده مناطق مختلف سه استان برای کشت دیم بادام در چهار گروه نامناسب (مناطق مرکزی و جنوبی خوزستان و جنوب غربی فارس)، متوسط (مناطق مرکزی و جنوبی فارس)، خوب (برخی مناطق شمال فارس و مرکز کهگیلویه و بویر احمد) و مطلوب (شمال شرقی فارس و شمالی کهگیلویه و بویر احمد) قرار گرفتند، نتایج امکان کشت دیم انگور نیز نشان داد که مناطق مختلف سه استان در چهار گروه نامناسب (مناطق مرکزی و جنوبی خوزستان و جنوب غربی فارس)، متوسط (مناطق جنوبی فارس)، خوب (مناطق مرکز، شرق و شمال شرقی فارس و مرکز کهگیلویه) و مطلوب (شمال فارس و اغلب مناطق مرکزی و شمالی کهگیلویه و بویر احمد) قرار گرفتند، از نظر امکان کاشت زیتون دیم، مناطق مختلف استان های مذکور نیز در 5 گروه کاملا نامناسب، نامناسب، متوسط، مطلوب و خیلی مطلوب قرار گرفتند، با توجه به نتایج مناطق با مطلوبیت بالا برای کشت دیم زیتون در این استان های بسیار محدود و فقط مناطق شمالی استان خوزستان شرایط مناسبی برای کشت زیتون دیم داشتند. واژههای کلیدی:مدلینگ محصولات باغی، پهنه بندی، توسعه کشت دیم