شناخت تحقیقات، فناوری ها و نوآوری های مرتبط با محصول پسته در زمینه علوم آب

سنجش تولیدات علمی به عنوان جنبه ای مهم از پژوهش و تولید علم بوده و اهمیت خاصی دارد. ایران با داشتن بالاترین سطح زیر کشتپسته، یکی از اصلی ترین تولید کنندگان این محصول در جهان می باشد. بنابراین برای این که در این عرضه بتوان با برنامه ریزی دقیق بهتر از گذشته عمل نمود، باید با بررسی های دقیق علمی، جایگاه ایران در تولید علم، فناوری و نوآوری در زمینه علوم آب پسته شناخته شود. بدین منظور ابتدا در این مطالعه شاخص های عملکردی مرتبط با علوم آب، شامل مقالات (علمی پژوهشی و کنفرانسی)، گزارش های پژوهشی، پایان نامه ها، نشریات، کتب و غیره، از منابع اطلاعاتی علم سنجی معتبر، استخراج شد. پس از بررسی کمی و کیفی آنها، نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدها در زمینه علوم آب پسته، مشخص گردید. نتایج نشان داد که از مجموع کل 86 مقاله منتشر شده در وبگاه اسکوپوس، 20/9 درصد در گروه تنش خشکی، 37/2 درصد در گروه تنش شوری و 41/9 درصد مربوط به گروه آب و آبیاری بودندو سهم ایران در سه گروه تخصصی مذکور به ترتیب 42/3، 72/3 و 18/6 درصد از کل مقالات منتشر شده بود.در هر سه گروه تخصصی علوم آب، بیش از 70 درصد بروندادها از سال 2011 به بعد بوده است. 365 مورد از 431 برونداد استخراج شده از وبگاه ایرانداک (84/7 درصد کل بروندادها)، مربوط به طرح های پژوهشی و پایان نامه های دانشجویی می باشد. ضمن اینکه سهم حوزه های تخصصی سه گانه تنش خشکی، شوری و آب و آبیاری نیز به ترتیب، 13، 33/9 و 53/1 درصد از کل بروندادها می باشد که سهم کم بروندادها در حوزه تخصصی تنش خشکی، یکی از نقاط ضعف کارهای تحقیقاتی کشور می باشد. اطلاعات ثبت شده در وبگاه فیپاک سازمان تات نشان داد که سهم هر یک از سه حوزه تخصصی تنش خشکی، شوری و آب و آبیاری پسته به ترتیب 5، 13/3 و 81/7 درصد از کل بروندادها بود. لذا در این بخش نیز کمبود تحقیقات و بروندادهای علمی در خصوص تنش های خشکی و شوری پسته کاملا مشهود است. در مورد نوع برونداد ها نیز، گزارشات نهایی با سهم 70 درصدی از کل بروندادها، بهترین وضعیت را دارا می باشند. از نظر توزیع زمانی تعداد بروندادها نیز روند صعودی خوبی را با گذشت زمان و پس از تشکیل موسسه تحقیقات پسته کشور (پژوهشکده پسته فعلی) شاهد بوده ایم، به طوریکه 81/7 درصد کل بروندادها در 15 سال گذشته و 55 درصد کل بروندادها در ده سال اخیر انتشار یافته است.از مجموع کل 252 برونداد مربوط به علوم آب پسته در وبگاه گوگل اسکولار، 13/9 درصد در خصوص تنش خشکی، 39/3 درصد در خصوص تنش شوری و 46/8 درصد نیز مربوط به حوزه تخصصی آب و آبیاری بود. در اینجا نیز سهم کم تحقیقات در خصوص تنش خشکی مشاهده گردید. نتایج اطلاعات کشورهای تولید کننده علم آب پسته در وبگاه گوگل اسکولار نشان داد که از مجموع 252 برونداد در حوزه های تخصصی سه گانه تنش خشکی، شوری و آب و آبیاری، کشور ایران به ترتیب با 85/7، 84/4 و 57/6 درصد از کل بروندادها در هر حوزه تخصصی، بیشترین سهم را در بین کشورهای پسته خیز دنیا دارا بود. در خاتمهاین گزارش نیز با بررسی دقیق تولیدات علمی استخراج شده، نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدها در زمینه علوم آب پسته مشخص شد و جهت بهبود وضعیت تحقیقات پسته کشور، بخصوص از نظر علم آب پسته، راهکارها و پیشنهاداتی ارایه گردید.کلید واژه ها:پسته، پژوهش، علم سنجی، علوم آب، ممیزی علوم