بررسی لاین های اینتروگرسیونی برنج با منشا رقم محلی هاشمی در آزمایش مقایسه عملکرد

اصلاح ارقام بومی برنج خوش کیفیت برای کاهش ارتفاع بوته جهت ایجاد مقاومت به خوابیدگی بوته و افزایش عملکرد از اهمیت زیادی در برنامه های اصلاح برنج ایران برخوردار است. این تحقیق به منظور ارزیابی عملکرد و تعدادی از صفات مهم کمی و کیفی با 18 لاین خالص اینتروگرسیونی برنج با منشا رقم بومی هاشمی به همراه دو شاهد خزر و هاشمی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در موسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) در سال 1395 اجرا شد. نشاهای هر ژنوتیپ درکرت های12 مترمربعی به فواصل-کاشت 25×25 سانتی متر در زمین اصلی نشا کاری شد. در این تحقیق تعداد دوازده صفت زراعی بر اساس روش ارزیابی استاندارد برای برنج اندازه گیری شد. نتایج تجزیه واریانس صفات نشان داد که بین ژنوتیپ ها از نظر تمام صفات مورد مطالعه اختلاف معنی داری در سطح احتمال 5% و1% وجود داشت. مقایسه میانگین صفات با استفاده از آزمون توکی انجام شد و درنتیجه شش لاین اینتروگرسیونی با منشا هاشمی شامل 9530، 9527، 9519، 9523، 9025 و9541 با کمترین تعداد روز از بذر پاشی تا 50% گلدهی بین 5/82 تا 75/90 روز در مقایسه با شاهد هاشمی (90 روز) وبه دلیل دارابودن ارتفاع بوته مناسب بین 115 تا 129 سانتی متر با ویژگی مقاومت به خوابیدگی بوته و همچنین تولید عملکرد شلتوک بین 4800 تا 5400 کیلوگرم در هکتار به عنوان ژنوتیپ های دارای صفات زراعی و عملکرد دانه مطلوب گزینش شدند.کیفیت پخت این لاین ها با دمای ژلاتینی متوسط 3 تا 5 وآمیلوز 19 تا 21 مطلوب و نزدیک به ارقام بومی بوده است.کیفیت تبدیل آن ها با راندمان تبدیل 71/67 تا 47/77 و درصد برنج سفید سالم بیش از 54 درصد مناسب بوده است. واژه های کلیدی: اصلاح ارقام بومی، برنج، لاین های اینتروگرسیون، مقایسه عملکرد