مقایسه عملکرد لاین گندم متحمل به خشکی CD-92-5 با ارقام شاهد میهن و حیدری در شرایط زارعین تربت جام و فریمان

تنش خشکی در مرحله رشد زایشی گیاه باعث کاهش قابل توجهی در تولید محصولات زراعی به ویژه گندم می شود و به عنوان یکی از عوامل مهم محدودکننده امنیت غذایی در جهان می باشد. به منظور انتخاب ژنوتیپ های با عملکرد دانه بالاتر نسبت به ارقام شاهد، یک ژنوتیپ گندم نان زمستانه (لاین CD-92-5 انتخاب شده از آزمایش ERWYT-CD92) با دو رقم شاهد حیدری و میهن تحت شرایط تنش خشکی پس از گرده افشانی در دو مزرعه کشاورزان نصرآباد تربت جام و فرهادگرد فریمان به صورت مشاهده ای در سطحی معادل 2500 متر مربع برای هر لاین یا رقم مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد در منطقه نصرآباد تربت جام لاین CD-92-5 با تولید 4245 کیلوگرم در هکتار در مقایسه با رقم حیدری و میهن (به ترتیب با تولید 4395 و 4475 کیلوگرم در هکتار) از عملکرد دانه کمتری (به ترتیب 4/3 و 1/5 درصد) برخوردار بود. عملکرد بیولوژیک لاین CD-92-5 (12180 کیلوگرم در هکتار) اختلاف چندانی با ارقام حیدری و میهن (به ترتیب با عملکرد بیولوژیک 12540 و 12650کیلوگرم در هکتار) نداشت. شاخص برداشت CD-92-5 (85/34 درصد) نیز با شاخص برداشت ارقام حیدری و میهن (به ترتیب 05/35 و 37/35 درصد) تفاوت کمی داشت. در منطقه فرهادگرد فریمان لاین CD-92-5 با تولید 4580 کیلوگرم در هکتار در مقایسه با رقم حیدری و میهن (به ترتیب با تولید 4485 و 4755 کیلوگرم در هکتار) از عملکرد دانه بیشتر (1/2 درصد) و کمتری (7/3 درصد) به ترتیب برخوردار بود. عملکرد بیولوژیک لاین CD-92-5 (12780 کیلوگرم در هکتار) تفاوت چندانی با ارقام حیدری و میهن (به ترتیب با عملکرد بیولوژیک 12690 و 12980کیلوگرم در هکتار) نداشت. شاخص برداشت CD-92-5 (84/35 درصد) نیز با شاخص برداشت ارقام حیدری و میهن (به ترتیب 34/35 و 63/36 درصد) تفاوت کمی داشت. میانگین عملکرد دانه لاین CD-92-5 (5/4412 کیلوگرم در هکتار) در دو منطقه اجرای آزمایش از میانگین عملکرد ارقام حیدری و میهن با تولید 4440 و 4615 کیلوگرم در هکتار کمتر (به ترتیب 4/0 و 4/4 درصد) بود، ولی با توجه به اختلاف اندک بین میانگین میانگین عملکرد دانه لاین CD-92-5 (5/4412 کیلوگرم در هکتار) در دو منطقه اجرای آزمایش با میانگین عملکرد ارقام حیدری و میهن (5/4527 کیلوگرم در هکتار) و وجود برخی صفات مطلوب این لاین همچون تحمل به سرما، مقاومت به بیماری ها، خوابیدگی و ریزش دانه می تواند در کنار ارقام حیدری و میهن برای کشت در مناطق سرد نصرآباد تربت جام و فرهاد گرد فریمان و مناطقی با شرایط آب و هوایی مشابه توصیه شود.واژه های کلیدی: تنش خشکی پس از گرده افشانی، شاخص برداشت، فنولوژی، گندم زمستانه.