ارزیابی ژنوتیپ های گندم با منشا بین المللی در آزمایشات مقایسه عملکرد تکراردار و مشاهده ای در شرایط دیم اقلیم سردسیر کشور

ژرم پلاسم بین المللی منبع بارزشی را از نظر تامین تنوع ژنتیکی مورد نیاز برای اصلاح ارقام جدید گندم سازگار به تغییرات اقلیمی، متحمل و یا مقاوم به تنش های زنده و غیر زنده محیطی، بهبود صفات کیفی و افزایش پتانسیل عملکرد برای برنامه اصلاح غلات دیم کشور فراهم می نماید. در این تحقیق با هدف شناسایی ژنوتیپ هایی دارای پتانسیل عملکرد بالا و حامل ژن های مطلوب برای مقاومت و یا تحمل تنش های زنده و غیرزنده محیطی، ژنوتیپ های گندم با منشا بین المللی در قالب آزمایش مقایسه عملکرد تکراردار19th IWWYT-SA 2016-17 (28 لاین و رقم) در دو تکرار، آزمایش مقایسه عملکرد مشاهده ای 24thFAWWON-SA 2016-17 (92 رقم و لاین)، آزمایش مقایسه عملکرد AYT-SA 2016-17 (90 لاین و رقم در دو تکرار) ،آزمایش 17LRACE-INT/Tu 2016-17 (50 لاین) بر روی گندم های نان زمستانه و بینابین ارسالی ازمرکز تحقیقات بین المللی سمیت و نیز برنامه مشترک ترکیه- سیمیت- ایکاردا TCI در کشور ترکیه به همراه ارقام شاهد آذر-2 و باران در ایستگاه های تحقیقاتی کشاورزی دیم مراغه، قاملو و اردبیل مورد ارزیابی گرفتند. در آزمایشات فوق ضمن یادداشت برداری از صفات مورد نظر در طول فصل زراعی، پس از برداشت محصول، عملکرد دانه ژنوتیپ های جدید با عملکرد دانه شاهد، مورد مقایسه قرار گرفته و ژنوتیپ های مطلوب براساس عملکرد دانه و خصوصیات زراعی مورد نظر انتخاب گردیدند. در سال زراعی 96-95 کاهش میزان بارندگی ها و نیز دمای پایین تر در اوایل فصل رشد در بهار رشد ارقام و لاین های گندم مورد بررسی در آزمایشات بین المللی را تحت تاثیر قرار داد. براساس نتایج ارزیابی صفات مهم زراعی در شرایط مزرعه، مقایسه عملکرد ژنوتیپ ها با ارقام تجاری موجود و نیز واکنش ژنوتیپ ها به تنش های زنده وغیرزنده محیطی تعداد 40 لاین برتر شناسایی و انتخاب گردیدند. داده های جمع آوری شده از این تحقیق در فرم های مربوطه جهت تبادل با دیگر مجریان در کشورهای مختلف به مراکز مبدا ارسال شد.واژه های کلیدی : آزمایشات مقایسه عملکرد،گندم نان، خزانه های بین المللی، اقلیم سردسیر، گندم زمستانه.