بررسی تاثیر فیلتر های سنگریزه ای در بهینه سازی نفوذ و نقش آن در افزایش ذخیره رطوبتی سامانه های سطوح آبگیر (در منطقه تنگ چنار)

افزایش سریع جمعیت، کاهش منابع آبی و تغییرات اقلیمی به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک جهان، بررسی راهکارهایی جهت افزایش تولیدات کشاورزی و باغی دیم در کنار مصرف بهینه آب را امری اجتناب ناپذیر ساخته است. بخش قابل توجهی از اراضی حاشیه شیرکوه در شهرستان مهریز استان یزد بصورت باغات دیم و آبی و زراعت به وسیله ساکنین بومی مورد استفاده قرار می گیرد. بسیاری از درختان مثمر منطقه به ویژه بادام به صورت دیم بوده، سال های پر باران محصول خوبی تولید می کنند. ولی در سال های کم باران و خشکسالی با مشکل کم آبی رو برو هستند. در این تحقیق تاثیر فیلترهای سنگریزه ای در بهینه سازی نفوذ و نقش آن در افزایش ذخیره رطوبتی سامانه های سطوح آبگیر با استفاده از 72 سامانه سطوح آبگیر و اجرای تیمار فیلتر سنگریزه ای بر روی نیمی از سامانه ها در قالب طرح آماری کاملا تصادفی مورد ارزیابی قرار گرفت. عوامل اندازه گیری شده شامل رطوبت اعماق 20 و 50 سانتیمتری چاله های غرس نهال بوده است. نتایج آنالیز آماری داده ها در سال اول (1389) نشان داد که تیمارها تاثیری بر رطوبت حجمی اعماق 20 و50 سانتیمتری خاک نداشته است. ولی عملکرد فیلترهای سنگ ریزه ای در سال دوم آماربردای (1390) باعث افزایش رطوبت حجمی خاک چاله ها شده است. این تغییرات تفاوت معنی دار در سطح (05/0p> ) را به همراه داشته است. تغییرات یاد شده در سال سوم آماربرداری (1391) مقادیر بیشتر و معنی دارتری (01/0p> ) را نشان می دهد. به طور کلی فیلترهای سنگریزه ای باعث افزایش ذخیره رطوبت خاک می شود، این افزایش در عمق 50 سانتی متری بیشتر از 20 سانتی متر و در زمان استفاده توام آن با عایق نایلون به بیشینه خود می رسد. کلید واژه ها : سامانه های سطوح آبگیر، رطوبت خاک، درختان مثمر، فیلتر سنگریزه ای، کاهش تبخیر