بررسی تاثیر کیفیت منظر فضاهای فرهنگی بر نحوه شکل گیری تعاملات اجتماعی(نمونه موردی: کتابخانه ملی تهران؛ موزه سینما تهران)

با گسترش جوامع انسانی و ارتقاء نیازهای اجتماعی بشر برای زندگی بهتر، ضرورت حضور در فضاهای جمعی برای انجام برخی از فعالیت های انسانی از اهمیت زیادی برخوردار شده است. عملکردهای فرهنگی به دلیل دارا بودن فضاها و برنامه های رسمی و غیر رسمی به همراه سایر عملکردها، زمینه مناسبی را برای برقراری تعاملات اجتماعی فراهم می کنند. در نتیجه توجه به ابعاد مختلف فضا در طراحی بناهای فرهنگی و یافتن ارتباط میان کیفیت های فضایی و مفاهیم اجتماعی از جمله اجتماع پذیری، در موفقیت این فضاها از اهمیت زیادی برخوردار است. از آنجایی که منظر، از جمله فضاهایی است که حس مکان اجتماعی را القا می کند، به همین خاطر در این مقاله به بررسی میزان تاثیر مولفه های کیفی منظر فضاهای فرهنگی بر نحوه شکل گیری تعاملات اجتماعی پرداختیم. در این پژوهش مولفه ها با کمک پیشینه تحقیق و نظرات صاحب نظران این عرصه استخراج شدهاند و در پرسشنامه مورد استفاده قرارگرفته اند. این پرسشنامه در دو فضای فرهنگی مهم شهر تهران (کتابخانه ملی و موزه سینما) با جامعه آماری مجموعا 200 نمونه پخش و جمع آوری شده و پس از اعتبارسنجی پرسشنامه از طریق آزمون های روایی و پایایی به بررسی مولفه ها از طریق تحلیل عاملی اکتشافی و آزمون فریدمن در نرمافزار SPSS پرداخته شده است. پس از تحلیل عاملی اول و حذف عوامل کم تاثیر، 38 مولفه جمع آوری شده ی ابتدایی به 24 مولفه تقلیل یافت، سپس در تحلیل عاملی دوم این 24 مولفه در 5 عامل دسته بندی شده و سپس با آزمون فریدمن این 5 عامل به لحاظ میزان تاثیرگذاری رتبه بندی شده است. بر اساس نتایج این پژوهش، 5 عامل در تبیین کیفیت منظر بیشترین تاثیر را داشته اند که به ترتیب: عوامل طبیعی ، عوامل روانی عوامل کالبدی عوامل محیطی و عوامل اقلیمی نام گذاری شدند. ارتقای این 5 عامل و تعمیم آن به منظر سایر فضاهای فرهنگی میتواند در طراحی مورد توجه قرار گیرد تا بتواند به خلق فضایی موفق در زمینه تعاملات اجتماعی منجر شود.

کلیدواژه ها:

منظر ، فضاهای فرهنگی ، تعاملات اجتماعی