بررسی مفهوم عدالت اجتماعی از دیدگاه علوم سیاسی

در میان ارزش های اجتماعی عدالت والاترین ارزش ها است. با ظهور و پیدایش اندیشه های جدید و تفکرنسبی گرایی، که بر مبنای نظریه ی اومانیستی خود بنیادگرایانه توانست به عنوان تفکری مسلط واندیشه ای حاکم جای خود را باز کند، با مبدا قرار گرفتن انسان به عنوان خاستگاه معرفت و شناخت، ازانسان موجودی ساخت که مستقل و بی نیاز از هر منبع و مرجع دیگری محور ارزش ها و نیز معیار و ملاکآن قرار گرفت. بر این اساس دیگر ارزش واقعی و مطلقی جدای از ذهن انسان ارزش گذار در خارج وجودنداشت تا انسان نیاز به فهم و درک او داشته باشد تا به ناچار بخواهد خود را بر آنها تطبیق دهد. آثارناشی از این اندیشه و تفکر توانست در تمامی حوزه ی رفتارهای اجتماعی از جمله رفتارهای اجتماعی نیزجاری شود، و انسان را موجود حداکثر کننده ی مطلوبیت، خوشی و سود معرفی کند و در نهایت مفهومعدالت را به رفاه مادی همگانی ارجاع دهد. در این نگرش دیگر عدل و عدالت عبارت از رفتار کردن برحسب ضوابطی مستقل از اراده ی بشری نیست و هیچ یک از اصول مادی عدالت دیگر اعتبار ذاتی ندارند،و لذا اصول عدالت را می توان به ساخت انسانی و گزینش فردی منوط کرد، در حالی که در نگرش دینی،عدالت و تمامی ابعاد آن، سرچشمه ی الهی دارد و در چارچوب شریعت قابل تعریف است. بنابراین در اینرهیافت عدالت چهره ی الهی و آرمانی دارد. سوالی که این مقاله در پی پاسخگویی به آن بر خواهد آمد،این است که با توجه به اختلاف بنیادی در برداشت اجتماعی و دینی از عدالت و اندیشه های مدرنعدالت، آیا با توسل به نظریه هایی اجتماعی می توان عدالت اجتماعی مورد نظر اسلام را در قالب نظاماجتماعی آن محقق ساخت.

کلیدواژه ها:

عدل ، عدالت اجتماعی ، عدالت اجتماعی ، نظریه های اجتماعی