بررسی شاخص های مصرف انرژی نهاده و ستانده در فرآیند تولید خیار گلخانه ای (مطالعه موردی: استان گلستان)

دانش مصرف انرژی در هرعملیات تولیدی، روش مفیدی جهت تعیین مناطق انرژی بر می باشد که فقط با تجزیه و تحلیل میزان انرژی مصرفی در عملیات تولید مشخص می شوند. تجزیه و تحلیل انرژی به یک واحد تولیدی این امکان را می دهد که مراحل عملیاتی موجود آن واحد با روش های جدید تولید مقایسه شود و یا حتی خطوط تولید اصلاح گردند. هدف از این مطالعه تعیین میزان مصرف و تولید انرژی در تولید خیار گلخانه ای استان گلستان با هدف توسعه ترویج و مدیریت بهینه در مصرف نهاده های کشاورزی بوده است. بنابراین به منظور تعیین میزان انرژی مصرفی و شاخص های انرژی در کشت خیار گلخانه ای در استان گلستان در سال 1397 30 واحد گلخانه ای مورد مطالعه و ارزیابی قرار گرفتند. روش جمع آوری اطلاعات از طریق انجام مصاحبه با گلخانه داران و تکمیل نمودن پرسشنامه ها توسط مدیران گلخانه های مورد مطالعه بود. نتایج بدست آمده نشان داد که در گلخانه های مورد مطالعه متوسط انرژی مصرفی برای تولید یک کیلوگرم خیار گلخانه ای 0/8081 مگاژول بوده است. مقادیر متوسط بهره دهی انرژی، متوسط افزوده خالص انرژی و نسبت انرژی نیز به ترتیب برابر بودند با 1/327 کیلوگرم بر مگاژول، -1225/26 مگاژول بر هکتار و 0/9899 بدین ترتیب معلوم شد که در گلخانه های مورد مطالعه راندمان و کارایی انرژی پایین بوده و به صرفه نمی باشد. از همین رو بهره وری پایین انرژی با توجه به بالا رفتنقیمت نهاده ها بعد از هدفمندسازی یارانه ها سبب کاهش صرفه اقتصاد تولید این محصول شده است. همچنین طبق نتایج این تحقیق می توان با ترویج و تغییر مدیریت در کشت گلخانه ای و اصلاح روش های کشت و تغییر د ر رقم بذر خیار، مصرف انرژی در گلخانه های خیار استان گلستان را بهینه نمود.

کلیدواژه ها:

مکانیزاسیون کشاورزی ، انرژی ، گلخانه ، نهاده ، خیار گلخانه ای