بررسی عملکرد، شاخصهای رقابت و سودمندی اقتصادی الگوی کاشت مخلوط گیاه دارویی سرخارگل (Echinacea purpurea Moench.) و کنجد (Sesamum indicum L.) در شرایط اقلیمی متفاوت استان مازندران
محل انتشار: مجله پژوهش های تولید گیاهی، دوره: 27، شماره: 1
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 479
فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JOPP-27-1_001
تاریخ نمایه سازی: 24 تیر 1399
چکیده مقاله:
هدف پژوهش حاضر ارزیابی واکنش گیاه دارویی سرخارگل (Echinacea purpurea Moench.) در کشت مخلوط با کنجد (Sesamum indicum L.) به تغییرات خرداقلیمی استان مازندران بود. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو منطقه سیمرغ و سوادکوه استان مازندران در سال زراعی 1394 اجرا شد. تیمارها شامل تککشتی سرخارگل، 75% سرخارگل+25% کنجد، 50% سرخارگل+50% کنجد، 25% سرخارگل+75 کنجد و تککشتی کنجد بود. در این پژوهش، برخی شاخصها نظیر نسبت برابری زمین (LER) و سودمندی مالی (MAI) کشت مخلوط و ضریب غالبیت (A) و افت یا افزایش عملکرد واقعی (IYA or LYA) دو گونه گیاهی بر اساس عملکرد دانه کنجد و زیستتوده سرخارگل ارزیابی شد. تجزیه آماری داده های آزمایش با استفاده از نرمافزار SAS و مقایسه میانگین ها برای صفات مورد ارزیابی به روش آزمون چند دامنهای دانکن در سطح احتمال پنج درصد انجام شد. یافته ها: در این پژوهش، تککشتی سرخارگل در منطقه سوادکوه از حداکثر تولید (3631 کیلوگرم در هکتار) برخوردار بود که در مقایسه با منطقه سیمرغ حدود هفده درصد افزایش نشان داد. همچنین، کشت مخلوط 75% سرخارگل+25% کنجد از عملکرد اقتصادی مشابهی در دو منطقه برخوردار بود و حداقل تولید اقتصادی به تککشتی کنجد در منطقه سوادکوه (1716 کیلوگرم در هکتار) تعلق داشت. با توجه به شاخصهای رقابتی دو گونه، سرخارگل (Apc) و کنجد (Ase) در گسترهی عددی بین 16/0-02/0 Apc=و 26/0-10/0 Ase= بهترتیب در منطقه سوادکوه و سیمرغ گونه غالب بودند. با توجه به افت شدید حداقل دما و رطوبت نسبی اقلیم سوادکوه در مقایسه با منطقه سیمرغ طی فصل رشد، شاخص غالبیت سرخارگل موید برخوراری گیاه از بهترین شرایط محیطی و به تبع آن افزایش تجمع ماده خشک در این منطقه می باشد. علاوهبر این، حداکثر شاخص عملکرد واقعی سرخارگل به کشت مخلوط 50% سرخارگل+50% کنجد در منطقه سوادکوه (23/0AYLpc=) تعلق داشت و افت عملکرد واقعی آن در آرایش کاشت 25% سرخارگل+75% کنجد در منطقه سیمرغ (14/0-AYLpc=) مشاهده شد. همچنین، حداکثر افزایش عملکرد واقعی کنجد به کشت مخلوط 25% کنجد+75% سرخارگل در منطقه سیمرغ (26/0AYLse=) تعلق داشت. نتایج بیانگر آن است که ترکیبهای مختلف کشت مخلوط در یک گروه آماری افزایش بیش از هفت درصدی نسبت برابری زمین را در مقایسه با تککشتی گونهها موجب گردیدند و کشت مخلوط 75% سرخارگل+25% کنجد از بالاترین شاخص سودمندی مالی کشت مخلوط (1823MAI=) برخوردار بود. نتیجه گیری: در مجموع، نتایج بیانگر تاثیرپذیری کشت مخلوط از شرایط خرداقلیمی دو منطقه بود. بر این اساس، کنجد و سرخارگل با سهم 25 و 50 در کشت مخلوط بهترتیب در مناطق سیمرغ و سوادکوه از توانایی رقابتی بالاتری برخوردار بودند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
همت الله پیردشتی
پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
آلاله متقیان
دانشجو دکتری
مهرشاد برابری
دانشگاه ایلام
آرش فاضلی
دانشگاه ایلام