بررسی کتیبه های کوفی مسجد جامع نایین

عصر آل بویه (۱۰۵۵-۹۳۲/ ۴۴۷-۳۲۰)، یکی از مهم ترین دوره های هنر اسلامی و مسجد جامع نایین از آثار برجسته معماری این دوره (۹۶۲/۳۵۰) در ایران است. در سده های نخست اسلامی، با جانشین شدن الفبای عربی به جای حروف پهلوی، خوشنویسی و کتیبه نگاری برای نشر آیات قرآن، جایگاه مهمی یافت. انواع بسیار زیبایی از خط کوفی طراحی گردید که بیش از هفت سده، به عنوان یک عنصر تزیینی مهم در تزیینات مساجد، اماکن و حتی بر روی بدنه اشیا به شکل های متنوع، خودنمایی می کرد. در پژوهش حاضر، به مطالعه کتیبه های این بنا پرداخته شده است. تناسب خطوط عمودی و افقی در ترکیب حروف، تمایز در نگارش حروف مشابه و توجه به خط کرسی در نگارش، از جمله اصولی است که هنرمند در نگارش کتیبه های این بنا در نظر داشته است. همچنین افزودن تزیینات به شکل های برگ و بال، مشابه نقوش ساسانی به حروف کوفی نایین، کتیبه های این بنا را در زمره یکی از قابل توجه ترین کتیبه های کوفی در بناهای قرون اولیه اسلامی قرار داده است. روش تحقیق، بنیادی و کیفی و روش گردآوری داده ها، کتابخانه ای، میدانی و همچنین پردازش رایانه ای بوده است.

کلیدواژه ها:

تزیینات ، معماری اسلامی ، کتیبه ، خط کوفی ، مسجد جامع نایین