محور مقاله: پدومتری و ارزیابی خاک ها- ارزیابی تناسب اراضی با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی برای برنج آبی (مطالعه موردی: گلدشت مازندران)

فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) یکی از جامع ترین سیستم های طراحی شده برای تصمیم گیری چند معیاره است که می تواندمساله تصمیم را بر پایه یک ساختار سلسله مراتبی به خوبی شفاف نماید. ترکیب تکنیک های تصمیم گیری چند معیاری و نظریه های مجموعه هایفازی (Fuzzy AHP) می تواند برخی از محدودیت های AHP که ناشی از استفاده از مقادیر کلاسیک، مقیاس مورد استفاده در مقایسات زوجیو رتبه بندی غیر دقیق قضاوت ها و گزینه ها است، برطرف کند. هدف این پژوهش بررسی کارایی مدل فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی(Fuzzy-AHP) به عنوان یک روش تصمیم گیری چند معیاره در ارزیابی تناسب اراضی بخشی از مزرعه پژوهشی گل دشت، معاونت موسسهتحقیقات برنج کشور می باشد. بدین منظور نمونه برداری از خاک های شالیزارها در 50 نقطه بر اساس الگوی نمونه برداری شبکه ای منظم انجامشد. در این پژوهش ابتدا ساختار سلسله مراتبی تشکیل گردید در مرحله بعد، مقایسات زوجی بین معیارها برای بدست آوردن وزن معیار (W)صورت گرفت در ادامه نتایج درجات عضوی برای هریک از خصوصیات در مجموعه ای تحت عنوان ماتریس خصوصیات (R) قرار داده شد وماتریس نهایی تناسب اراضی (E) بدست آمد. اوزان بدست آمده نشان می دهد که بافت خاک و مقدار کربن آلی از اثرگذارترین خصوصیات اراضیبر تولید برنج در منطقه مطالعاتی هستند و کلاس تناسب کیفی اراضی برای 50 نقطه مشاهداتی با استفاده از روش Fuzzy-AHP نسبتامناسب (S2) بدست آمد. روش Fuzzy-AHP مهم ترین ویژگی های موثر در تولید برنج آبی را مشخص کرده و می توان به ترتیب الویت اقدام بهاصلاح یا کاهش اثرات آن ها به صورت پیوسته در راستای کشاورزی پایدار نمود.

کلیدواژه ها:

تصمیم گیری چند معیاره ، توابع عضوی ، شاخص اراضی ، مجموعه های فازی