ارزیابی تحمل به تنش های دمای بالا و پایین و خفتگی ثانویه ناشی از خشکی در ارقام کلزا

هدف از این تحقیق ارزیابی ژنوتیپ های مختلف کلزا در واکنش به تنش های دمایی مختلف بود. با استفاده از دماهای اصلی (کاردینال) شاخص های تحمل به دمای بالا و پایین تعیین گردید. سپس، ژنوتیپ های مختلف از این نظر ارزیابی شدند. به این منظور آزمایش جوانه زنی با 3 تکرار 50 بذری در درون اتاقک (انکوباتور)های رشد با دماهای ثابت 5، 10، 15، 20، 25 و 30 درجه سانتی گراد روی 10 ژنوتیپ کلزا انجام گرفت. در نهایت، پاسخ سرعت جوانه زنی به دما با تابع دوتکه ای و درصد جوانه زنی با تابع بتا توصیف شد. با کمک دماهای اصلی برای درصد و سرعت جوانه زنی، تحمل به دماهای بالا و پایین برای ژنوتیپ های مختلف تعیین شد. نتایج نشان داد که میانگین دماهای کمینه، بهینه و بیشینه برای درصد جوانه زنی به ترتیب برابر 4.99، 18.23 و 34.20 درجه سانتی گراد بود و همچنین میانگین دماهای کمینه، بهینه و بیشینه برای سرعت جوانه زنی به ترتیب برابر 6.18، 24.76 و 39.43 درجه سانتی گراد بود. شاخص های تحمل به گرما و سرما نیز میان ارقام مختلف متفاوت بودند. رقم اکاپی هم در شاخص تحمل به گرما (5.95) و هم در تحمل به سرما (8.48) متحمل ترین رقم شناخته شد. رقم ایکس پاور پایین ترین تحمل را هم در شاخص های تحمل به گرما (4.78) و هم به سرما (6.50) داشت. همچنین، پتانسیل القای خفتگی ثانویه ناشی از تنش خشکی در رقم اکاپی (حدود 40%) در بالاترین مقدار نسبت به سایر ارقام بود. به نظر می رسد، ارتباطی بین پتانسیل القای خفتگی ثانویه و تحمل به تنش های دمایی وجود داشته باشد که نیاز به مطالعه بیشتر دارد.

کلیدواژه ها:

تابع بتا ، تابع دوتکه ای ، تنش دما ، دماهای کاردینال