بررسی شرط قدرت بر تسلیم مورد معامله در قانون مدنی ایران

آن چه که در ابتدای امر از ظاهر عبارات مواد قانون مدنی و فقهی بر می آید این است که قدرت واقعی بر تسلیم مورد معامله شرط است ولی با توجه به دلایلی که برای لزوم این شرط مورد استناد قرار می گیرد ، می توان گفت که موضوع شرط صرفا قدرت بر تسلیم نیست بلکه معلوم بودن این قدرت با معلوم نبودن فقدان آن ، برای طرفین معامله ، هنگام تشکیل عقد نیز قسمتی از موضوع شرط است. موضوع شرط از دو امر ترکیب یافته است ، اول قدرت بر تسلیم و دوم علم طرفین بر این قدرت که این در امر را می توان بر قدرت معلوم حین معامله تعبیر کرد. در نتیجه ، هرگاه طرفین هنگام معامله علم بر قدرت داشته باشند ، ولی پس از عقد معلوم شود که در حقیقت قدرت وجود نداشته و ایشان در اشتباه بوده اند ، معامله باطل است. برعکس اگر هنگام معامله ، طرفین عقد به عدم قدرت بر تسلیم باشند و پس از عقد معلوم شود که قدرت بر تسلیم موجود نبوده ، باز هم معامله باطل است زیرا درست است که واقعا تسلیم مورد معامله مقدور است ولی چون طرفین بر خلاف آن عقیده داشته اند ، وضعیت مورد معامله بر خلاف گمان طرفین کشف شده و چنین معامله ای غرری محسوب می شود. بنابراین شرط صحت معامله در حقیقت وجود قدرت واقعی بر تسلیم و علم طرفین بر این قدرت یا عدم علم بر فقدان قدرت است که در صورت منتفی بودن هر یک از این دو ، معامله باطل خواهد بود.

کلیدواژه ها:

قدرت بر تسلیم ، مورد معامله ، غرر ، شرط