تحلیلی مفهومی از قلمرو محله بر پایه ادراک ساکنین با بهره گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) (نمونه مطالعاتی: محلات شهر مشهد)

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 299

فایل این مقاله در 17 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ISAU-10-18_012

تاریخ نمایه سازی: 13 خرداد 1399

چکیده مقاله:

محله دارای پیشینه ای طولانی در شهرنشینی ایران است. در حال حاضر محلات نقش مهمی را در برنامه ها و طرحهای محلی در شهرها و جایگاه مهمی را در توسعه شهری بر عهده دارند. یکی از موضوعات مهم در ارتباط با مفهوم محله ای، تعیین مناسب و صحیح از قلمرو محلات و نقش ساکنین محله در این میان است. در این زمینه با وجود مطالعات انجام شده در کشورهای غربی، مطالعات بسیار کمی در داخل کشور انجام شده است. هدف تحقیق این است که اولا میزان جمعی بودن ادراک ساکنین از قلمرو محلات را مشخص نماید و ثانیا چگونگی تاثیر متغیرهای جنسیت، سن،تحصیلات، اشتغال، مدت زمان سکونت، نوع مالکیت ،نحوه اقامت و داشتن روابط همسایگی را در ادراک ساکنین از قلمرو محلات بررسی و تحلیل نماید. روش تحقیق کمی و پیمایشی به همراه تحلیل های آماری و تحلیل اطلاعات مکانی است. به این منظور تعداد 600 پرسشنامه ترکیبی به همراه نقشه ضمیمه در 6 محله از محله بندی طرح تفصیلی شهر مشهد توزیع گردید. روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای بود. نقشه های ادراکی به دست آمده از قلمرو محله با استفاده از GIS مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج آزمون های آماری  نشان می دهد ادراک ساکنین از قلمرو محلات با محله های قراردادی که طرحهای توسعه شهری آن را تعریف می کنند، تفاوت دارد. میانگین مساحت قلمرو ادراکی محله در بافتهای مختلف شهری با یکدیگر دارای تفاوت معنی دار است. همچنین گروه مردان و مالکین واحد های مسکونی به صورت معناداری نسبت به گروه های دیگر ، قلمرو محله را بزرگتر ادراک می نمایند و ساکنینی که خانه دار هستند و محصلین نسبت به گروه های دیگر شاغلین، به طور معنا داری قلمرو محله را کوچکتر ادراک می نمایند. همچنین مقاله توصیه هایی در مورد به کار گیری ادراک ساکنین در فرآیند تعیین قلمرو محلات را ارائه می نماید.

نویسندگان

عمید الاسلام ثقه الاسلامی

استادیار، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، خراسان رضوی، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • اشرف، احمد (1353). ویژگی های شهرنشینی در ایران دوره اسلامی، ...
  • برنون، وحید؛ ناصر براتی؛ آزاده شاهچراغی (1395). تعریف قلمرو محلات: ...
  • توسلی، محمود (1376). اصول و روشهای طراحی شهری و فضاهای ...
  • ثقه الاسلامی، عمید الاسلام؛ امین زاده، بهناز (1388). رویکردی تحلیلی ... [مقاله ژورنالی]
  • حافظ نیا، محمدرضا (1387). مقدمه ای بر روش تحقیق در ...
  • حبیبی، سید محسن (1380). از شار تا شهر (تحلیلی تاریخی ...
  • دواس،دی.ای (1383). پیمایش در تحقیقات اجتماعی، ترجمه هوشنگ نایبی، تهران، ...
  • زیاری، کرامت اله (1384). برنامه ریزی کاربری اراضی شهری،چاپ دوم، ...
  • سلطان زاده، حسین (1367). مقدمه ای بر تاریخ شهر و ...
  • سلطان زاده، حسین (1368). محله ها و واحدهای مسکونی در ...
  • سعید نیا، احمد (1385). کتاب سبز راهنمای شهرداری ها (نظام ...
  • شیعه، اسماعیل (1382). مقدمه ای بر برنامه ریزی شهری،چاپ سیزدهم، ...
  • فلامکی، محمد منصور (1374). باز زنده سازی بناها و شهرهای ...
  • مرکز آمار ایران (1395). آمار بلوک های جمعیتی شهر مشهد. ...
  • Campbell E, Henly JR, Elliott DS, Irwin K (2009). Subjective ...
  • Chaskin RJ (1995). Defining neighborhood: history, theory and practice, The ...
  • Coulton C, Korbin J, Chan T, Su M (2001). Mapping ...
  • Coulton C (2012). Defining Neighborhoods for Research and Policy, Cityscape, ...
  • Downs RM, Stea D (1973). Cognitive maps and spatial behavior: ...
  • Guest AM, Lee BA (1984). How urbanites define their neighborhoods, ...
  • Haeberle SH (1988). People or place: Variations in community leaders’ ...
  • Haney WG, Knowles EC (1978). Perception of Neighborhood by city ...
  • Hester RT (1984). Planning Neighborhood Space with People, University of ...
  • Hunter A (1974). Symbolic Communities: The persistence and change of ...
  • Keller S (1968). The urban neighborhood: A sociological perspective, New ...
  • Kitchin R (1994). Cognitive Maps: What are they and why ...
  • Lee T (1968). Urban neighborhood as a socio-spatial schema, Human ...
  • Lee T (1973). Psychology and living space, In R.M. Downs ...
  • Lee BA, Campbell KE (1997). Common Ground Urban neighborhoods as ...
  • Lee T (1968). Urban neighborhood as a socio-spatial schema, Human ...
  • Lohmann A, McMurran G (2009). Resident-Defined neighborhood Mapping Using GIS ...
  • Mumford L (1961). The city in history; its origins, its ...
  • Ohmer ML, Coulton C, Freedman D, Sobeck JL, Booth J ...
  • Rapoport A (2001). The role of neighborhoods in the success ...
  • Rohe WM (2009). From local to global, one hundred years ...
  • Smith ME (2010). The archaeological study of neighborhoods and districts ...
  • Urban Task Force (1999). Towards an Urban Renaissance, Final Report, ...
  • نمایش کامل مراجع