مفهوم و جایگاه شروط غیرمنصفانه در حقوق اروپا و حقوق موضوعه ایران: با رویکردی به عدل و انصاف در فقه امامیه

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 296

فایل این مقاله در 34 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_CSIW-5-3_001

تاریخ نمایه سازی: 6 خرداد 1399

چکیده مقاله:

اصل حاکمیت اراده بنیادی­ترین قاعده در حقوق خصوصی و دارای آثار مهمی نظیر آزادی قراردادی و امکان خلق الگوهای جدید معاملاتی است. به همین دلیل اصل مزبور از اهمیت و قدمتی طولانی در دو نظام حقوقی غرب و اسلام برخوردار است. اصل حاکمیت اراده، از سویی ریشه در مبانی نظری و مباحث فلسفه حقوق دارد و از سوی دیگر دارای نتایج و کاربردهای فراوان عملی است؛ خصوصا در زمان ما که گسترش روابط اقتصادی و نیازهای خاص تجاری چاره­ای جز تحول و نواندیشی در الگوهای قراردادی در سطح ملی و بین­المللی باقی نگذاشته است. چرایی طرح این اصل در هر نظام حقوقی، و مبانی و آثار گرایش به آن، و نیز نخستین نظریه­پردازان و پیشینه تاریخی طرح این اصل و تحولات آن سه محور مهمی است که در این مقاله طی دو گفتار جداگانه، ابتدا در نظام حقوقی غرب و سپس در نظام حقوقی اسلام به صورت تطبیقی مورد مطالعه قرار گرفته است. یکی از دستاوردهای این مطالعه، اثبات پیشگامی و تقدم زمانی گرایش به این اصل و پذیرش آثار آن در حقوق اسلام است. ضمنا نادرستی این گفته برخی استادان نیز پدیدار می گردد که وضع ماده 10 در قانون مدنی را  به پیروی از نظریه حقوقیین اروپا نسبت داده­اند. چندین قرن پیش از آنکه حقوقدانان و فیلسوفان اروپایی به اصل حاکمیت اراده روی آورده باشند، غالب فقهای نامدار امامیه به صراحت چنین نظریه ای را ابراز کرده بودند.

نویسندگان

سید عبدالمطلب احمدزاده بزاز

استادیار گروه حقوق، دانشکده حقوق، دانشگاه مفید

مجید رضایی دوانی

استادیار گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه مفید.

سید محمد صادق قبولی درافشان

دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه مفید.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آخوند خراسانى، محمدکاظم، 1406ق، حاشیه المکاسب، تهران، وزارت فرهنگ و ...
  • آملی، میرزا محمدتقی، 1380ش، مصباح الهدی فی شرح العروه الوثقی، ...
  • ابن ادریس حلى، محمد بن احمد، ق1410، السرائر الحاوی لتحریر ...
  • ابن فهد حلی، احمد بن محمد، 1407ق، المهذب البارع فی ...
  • ابن منظور، ابوالفضل جمال الدین محمد بن مکرم،1414ق، لسان العرب ...
  • ابن بابویه، محمد بن على، 1413ق، من لا یحضره الفقیه، ...
  • اصفهانى، محمدتقی بن عبدالرحیم، بی­تا، الاجتهاد و التقلید (هدایه المسترشدین)، ...
  • اصفهانى، محمدحسین، 1418ق، حاشیه کتاب المکاسب ، قم، انوار الهدى، ...
  • امینی، منصور، عابدیان، میرحسین و کرمی، سکینه، نحوه مقابله نظام ... [مقاله ژورنالی]
  • انصاری، مرتضی بن محمدامین،  1421ق، صیغ العقود و الایقاعات ، ...
  • __________، بی تا ب، قاعده لاضرر و الید و الصحه ...
  • __________،  1415ق ، کتاب المکاسب ،قم، کنگره جهانی بزرگداشت شیخ ...
  • ایروانی، باقر، 1427ق،دروس تمهیدیه فی الفقه الاستدلالی علی المذهب الجعفری، ...
  • باقی زاده، محمدجواد و امیدی فرد، عبدالله، 1393ش، ضرورت حفظ ...
  • بحر العلوم، محمد بن محمدتقی، 1403ق، بلغه الفقیه،تهران، منشورات مکتبه ...
  • بحرانی، یوسف بن احمد،1405ق، الحدائق الناضره فی الاحکام العتره الطاهره، ...
  • بهبهانی، سید علی،1405ق، الفوائد العلیه-القواعد الکلیه، اهواز، دارالعلم،چ2،ج1. ...
  • بهبهانى، محمدباقر بن محمد اکمل،1417ق، حاشیه مجمع الفائده و البرهان، ...
  • تبریزى، جواد، 1426ق، منهاج الصالحین ، قم، مجمع الامام المهدی ...
  • جایگاه شروط غیرمنصفانه در حقوق ایران با نگاهی به ماده 46 قانون تجارت الکترونیکی [مقاله ژورنالی]
  • جوهری، اسماعیل بن حماد،1410ق، الصحاح- تاج اللغه و صحاح العربیه ...
  • روحانی، سید صادق،  1429ق، منهاج الفقاهه، قم، انوار الهدى، چ5. ...
  • حسینى مراغى، عبد الفتاح بن علی، 1417ق، العناوین الفقهیه، ، ...
  • حکیم، سید محسن، ،1416ق،مستمسک العروه الوثقی، قم،دارالتفسیر،چ1، ج9. ...
  • خمینی، سید روح الله،1421ق، کتاب البیع ، تهران، موسسه تنظیم ...
  • خورسندیان، محمدعلی و شراعی، الهام، 1395ش، مبانی قاعده نفی اختلال ...
  • خوئی، سید ابوالقاسم، (بی تا الف)، مصباح الفقاهه، بی جا، ...
  • __________،  (بی تا)،موسوعه الامام الخوئی، قم،موسسه احیاء آثار الامام الخوئی ...
  • __________، ( بی تا)، المستند فی شرح العروه الوثقی-کتاب الخمس، ...
  • دهخدا، علی اکبر،1342ش، بی چا، لغت نامه، تهران، دانشگاه تهران. ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد، 1412ق، مفرادت الفاظ القرآن،  شام، ...
  • رشتى، حبیب الله بن محمدعلی، 1407ق، فقه الامامیه، قسم الخیارات، ...
  • زبیدی واسطی، سید محمد،1414ق،  تاج العروس من جواهر القاموس، ، ...
  • ساردویی نسب، محمد و کاظم پور، سید جعفر،1390ش، مولفه های ... [مقاله ژورنالی]
  • سبحانی، جعفر،  ق1415 ،الف، الرسائل الاربع، ،قم، موسسه امام صادق ...
  • __________، 1415ق، نظام الارث فی الشریعه الاسلامیه الغراء، قم، موسسه ...
  • سبزواری، سید عبدالاعلی،1413ق،  مهذب الاحکام فی بیان الحلال و الحرام ...
  • سیفی مازندرانی، علی اکبر،1425ق، مبانی الفقه الفعال فی القواعد الفقهیه ...
  • سیوری حلی (فاضل مقداد)، 1404ق، التنقیح الرائع فی مختصر الشرائع ...
  • شبیرى زنجانى، سید موسى، 1419ق، کتاب نکاح، قم، موسسه پژوهشى ...
  • شهید اول، محمد بن مکى، بی­تا، القواعد و الفوائد، قم، ...
  • شهید ثانی، زین الدین بن علی،1410ق، الروضه البهیه فی شرح ...
  • __________،  1410ق، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه،قم، کتاب فروشی ...
  • طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم،  1421ق، حاشیه المکاسب،قم، موسسه اسماعیلیان، چ2،ج ...
  • طباطبایى قمى، سید تقى،  1413ق، عمده المطالب فی التعلیق على ...
  • طوسی، محمد بن حسن، 1387ق، المبسوط فی فقه الامامیه ، ...
  • عاملی کرکی، على بن حسین، 1414ق، جامع المقاصد فی شرح ...
  • عبدالرحمن، محمود، بی تا، معجم المصطلحات و الالفاظ الفقهیه، بی ...
  • عراقی، آقا ضیاءالدین، بی تا، نهایه الافکار، ، قم، دفتر ...
  • علامه حلی، حسن بن یوسف،  1410ق، ارشاد الاذهان الى احکام ...
  • __________، 1414ق، تذکره الفقهاء، قم، موسسه آل البیت علیهم السلام، ...
  • فاضل لنکرانی، محمد،1423ق، تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله- الخمس ...
  • فاضل لنکرانی، محمدجواد، 1389ش،درس خارج فقه،  کتاب البیع بر اساس ...
  • فیومی، احمد بن محمد، بی تا،المصباح المنیر فی غریب الشرح ...
  • قطب راوندى، سعید بن هبه الله، 1405ق، فقه القرآن ، ...
  • کریمی قمی، حسین، 1420ق،قاعده القرعه، قم،مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)،چ1. ...
  • کلینى، محمد بن یعقوب،1407ق، الکافی،تهران، دار الکتب الاسلامیه، چ4. ...
  • مامقانى، محمدحسن بن عبد الله، 1316ش، غایه الآمال فی شرح ...
  • محقق داماد، سید مصطفی، 1388ش، نظریه عمومی شروط و التزامات ...
  • مصطفوی، سید محمدکاظم،1421ق، مائه قاعده فقهیه،  قم،دفتر انتشارات اسلامی وابسته ...
  • مقدس اردبیلی، احمد بن محمد،  بی­تا، زبده البیان فی احکام ...
  • مکارم شیرازى، ناصر،  1425ق، انوار الفقاهه - کتاب النکاح، قم، ...
  • __________، 1411ق، القواعد الفقهیه، قم، مدرسه امام امیر المومنین (ع)، ...
  • ملک افضلی اردکانی، محسن، 1396ش، حفظ نظام مقصد اساسی شریعت ...
  • منتظری نجف آبادی، حسین علی، 1409ق، ب، دراسات فی ولایه ...
  • __________،  1409ق،کتاب الزکاه، قم، مرکز جهانی مطالعات اسلامی،چ2، ج4. ...
  • نجفی، محمد حسن،1404ق، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام ، ...
  • نراقى، احمد بن محمد مهدى، 1417ق، عوائد الایام فی بیان ...
  • ورعی، سید جواد، 1393ش، قاعده اختلال نظام؛ مفاد و قلمرو ...
  • A.GARNER, BRYAN & WEST, THOMSON, BLAKS LAW DICTIONARY, EIGHTH EDITION. ...
  • Cassinis Paolo,( 2014) The administrative protection against unfair contract terms ...
  • Dean, Meryll,( 1993) Unfair Contract Terms: The European Approach , ...
  • Ewoud: HONDIUS, The reception of the directive on unfair terms ...
  • House of Commons Library,( 1996) The Unfair Terms in Consumer ...
  • Longman, (1386)handy learner’s dictionary of American English, Farhang-nama & Ketab ...
  • Miller, Lucinda, (2007 ) After the Unfair Contract Terms Directive; ...
  • Nebbia, Paolisa,( 2007) Unfair Contract Terms in European Law; A ...
  • Oxford, (2006)advanced learner’s dictionary of current English, Ayande-sazan & Shahre-AB, ...
  • The law commission; the Scottish law commission, (2012)unfair terms in ...
  • Tremml, Bernd,( 1999) Institution of the European Community , Key ...
  • Twigg, Christian, (1999 ) The Unfair Terms in consumer s ...
  • Weatherill, Stephen,( 2005) EU consumer s Law and Policy, Cheltenham ...
  • Zerres, Thomas, principles of the German law on standard terms ...
  • Tonner, Klaus,( 1994) The European Influence on German Consumer Law ...
  • European Communities Commission, Unfair terms in Contract concluded with consumers ...
  • Oxford English Dictionary,( 2007) Oxford &New York, Oxford University Press, ...
  • نمایش کامل مراجع