بومی سازی در ترجمه های منظوم حکایت کلاغ و روباه لافونتن در حرکت از فرانظام به نظام بر اساس نظریه لوتمان

یکی از زمینه­ های تحول ادبیات معاصر ایران، ترجمه یا باز­آفرینی آثار ادبی خارجی است. شاعران معاصر گاه با جاب­جایی، افزایش و کاهش عناصر سازنده متن مبدا، آن را با مقتضیات ادبی و فرهنگی جامعه فارسی ­زبان، هماهنگ و به اصطلاح بوم ی­سازی کرده­اند. تبیین راهکارهای بومی ­سازی در حرکت از فرانظام (متن مبدا) به نظام (متن مقصد) و شناخت موفقیت یا عدم موفقیت شاعران در بازآفرینی آثار ادبی خارجی به شعر فارسی، بر اساس نظریه یوری لوتمان، اساس مقاله حاضر است که برای نمونه در اینجا تنها بازآفرینی­ های شاعرانه حکایت کلاغ و روباه لافونتن بررسی می ­شود. نسیم شمال، ایرج ­میرزا، نیر سعیدی و حبیب یغمایی هریک در بازگردانی شاعرانه خود، متن اصلی را با سنت­های ادبی و نمادهای فرهنگ ایرانی- اسلامی همخوان کرده­ اند و در این فرایند بومی سازی، نشانه ­های زبانی، شیوه ­های بیان ادبی و گاه عواطف و اندیشه­ ها با دگرگونی­ هایی همراه شده ­است. به نظر می ­رسد ساخت هنری و کمال ­یافته شعر حبیب یغمایی را می ­توان نتیجه تعامل هر چه بهتر و دقیق­تر شاعر در برخورد با فرانظام و حرکت به سوی نظام ادبی تازه به ­شمار آورد. 

کلیدواژه ها:

بومی سازی ، ترجمه ، حکایت کلاغ و روباه ، لافونتن ، لوتمان ، شعر معاصر فارسی