مولفه های ارشادگری، براساس تحلیل مضامین متون اسلامی

تحقق اهداف فردی، سازمانی نهادی و اجتماعی تعریف شده برای هر نظام آموزشی و درعین حال غلبه بر چالش های آن نهایتا به توسعه شناختی، مهارتی و نگرشی فراگیران، وابسته است. ارشادگری به عنوان یکی از راهبرد های رویکرد تعاملی در یادگیری، با هدف کمک به فراگیر و حمایت او، درجهت دستیابی به اهداف آموزشی نقش مهمی ایفا می کند. هدف تحقیق حاضر، استخراج مولفه های ارشادگری در متون اسلامی است. با استفاده از روش تحلیل مضمون، نمونه ای از آیات، اقوال، سیره های عملی و دستورالعمل های انعکاس یافته در قرآن و نیز احادیث نقل شده از ائمه معصومین(ع) در کتب معتبر تعلیم وتربیت اسلامی و گزارش های تحقیقاتی به شیوه نظری انتخاب، تحلیل و مفاهیم شکل دهنده ارشادگری استخراج شدند. تحلیل داده ها در طی سه مرحله و با کاربرد روش تحلیلی اشتراوس و کوربین انجام شد. در مرحله اول؛ تعاریف، مفاهیم و ویژگی ها بررسی و بیش از 300 کد اولیه شناسایی و در مرحله دوم این کدها، درقالب دسته های بزرگ تر مفهومی، ذیل 25 مقوله اصلی طبقه بندی شدند. با هم سنجی و یکپارچه سازی این مقوله ها، نه مضمون محوری به عنوان مولفه های ارشادگری اسلامی ظهور یافت که شامل اسوگی، چالش انگیزی، مربی گری، مشاوره، حمایت گری، تشویق و تنبیه، تکریم و توجه، حسن خلق و تسهیل گری و شبکه سازی علمی حرفه ای بود. این نه مضمون محوری ارتباط تنگاتنگی با هم داشته و در متون اسلامی توامان ظهور می یابند که سازگار با جامعیت و یکپارچکی ذاتی دستورالعمل ها، احکام اسلامی و قضایای مطرح شده در متون وابسته است و کاربست این نتایج درعمل به پیوستگی، همخوانی و یکپارچکی جامعه، نظام آموزشی، عاملان آموزشی و فراگیران یاری می رساند.

کلیدواژه ها:

تحلیل مضمون ، ارشادگری ، تعلیم وتربیت اسلامی