آیا طرح صیانت در حفاظت و کاهش تخریب جنگل های ارسباران موثر بوده است

هیزم جنگلی به عنوان یکی از مهمترین منابع تامین انرژی برای جنگل نشنیان و روستاییان در طبخ غذا و گرما بوده و این موضوع در غالب مناطق جنگلی ایران نیز رخ می دهد. در برخی از نقاط روستایی در جنگلهای ارسباران، روستاییان جنگل نشین به دلیل دسترسی کمتر به سوخت های فسیلی، برای تامین منابع سوختی خود، از چوب جنگل به عنوان هیزم و چوب سوختی استفاده میکنند. طرح صیانت برای کاهش میزان برداشت هیزم از جنگل و جایگزینی سوخت فسیلی با هیزمی در این منطقه صورت گرفته است. از اینرو، در این تحقیق به میزان تاثیر اجرای طرح صیانت در حفاظت و کاهش تخریب جنگلهای منطقه ارسباران پرداخته می شود. روش انجام این تحقیق تکمیل پرسشنامه های نیمه باز از 60 خانوار جنگل نشین در هفت روستا بود. نتایج نشان داد که از بین خانوارهای مورد مطالعه، تنها سه خانوار از سوخت هیزمی استفاده نمینمایند. میانگین مصرف سالانه هیزم، 2522 کیلوگرم در خانوار میباشد. میزان هیزم مصرفی سالانه خانوار قبل و بعد از اجرای طرح به ترتیب برابر با 14161 و 9490 کیلوگرم بود که میزان مصرف هیزم حدود 75 درصد نسبت به قبل از اجرای طرح کاهش یافته است. میانگین ارزش هیزم مصرفی سالانه خانوار برابر با 620765 ریال بوده و سرانه مصرف سالانه هیزم برابر با 167477 ریال میباشد. در سامان عرفی روستاهای مورد مطالعه، با توجه به تیپ جنگل، روستاییان سعی در برداشت گونههای بلوط و ممرز و استفاده از آنها به عنوان چوب سوختی و هیزم مینمایند. میتوان نتیجه گیری نمود که اجرای طرح صیانت در تغییر الگوی سوخت مصرفی و حفاظت از جنگلها اثر معنی داری را داشته است ولی دارای نواقصی در اجرا می باشد که در صورت رفع آنها، می توان به نتایج خیلی بهتری در حفاظت جنگلها دست پیدا کرد.

کلیدواژه ها:

ارسباران ، حفاظت ، سوخت فسیلی ، طرح صیانت ، هیزم