حقوق و مسئولیت های کاربران در فضای مجازی مبتنی بر منشور حقوق شهروندی

ظهور و گسترش سریع فضای مجازی، بشر را از قید و بند محدودیت زمان و مکان رها ساخته و شرایط جدید و چالش های نوینی را برای جوامع پدید آورده است. چهارچوب های حقوقی که در دنیای واقعی مورد استفاده قرار میگیرد توان پاسخگویی به مسائل نوپدید ناشی از ظهور فضای مجازی را ندارد. نمود ها و مصادیق متفاوت حریم شخصی، دسترسی به اموال و اطلاعات غیر، جرایم، تجارت، راوابط اجتماعی و... در فضای مجازی با دنیای واقعی، بیانگر لزوم تشکیل نظام حقوقی متناسب با خصوصیات و ماهیت فضای مجازی بود. چهارچوبی که بتواند به مسائل و چالش های جدید جوامع پاسخ دهد و محیطی امن برای کاربران فراهم آورد. تنظیم و ابلاغ منشور حقوق شهروندی به همین منظور صورت پذیرفته است که درآن بند ح شامل سه ماده به صورت مجزا، مختص فضای مجازی است. کاربران همانند دنیای واقعی از حقوقی برخوردارند و متقابلا مسئولیت هایی نیز برعهده دارند. کاربران ابتدا نسبت به خود و سپس نسبت به جامعه ای که در آن قرار دارند مسئول هستند و زمانی می توانند به خوبی به مسئولیت ها عمل کنند که به آن ها واقف باشند. هدف از این پژوهش تبیین حقوق و بیان مسئولیت های کاربران در فضای مجازی مبتنی بر منشورحقوق شهروندی است که در این مسیر تلاش شده است تا مبانی نظری و دیدگاه های صاحب نظران در این زمینه تشریح شود. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش، اسنادی-تحلیلی است که داده های آن به صورت مطالعات اسنادی و کتابخانه ای بررسی و تحلیل شده است. بررسی منابع نشان میدهد براساس مفاد منشور حقوق شهروندی، کاربران در فضای مجازی از حقوقی مثل حریم خصوصی، امنیت وحفاظت از اطلاعات، دسترسی به فضای مجازی و پهنای باند، آزادی بیان و اندیشه، دسترسی به اطلاعات و مالکیت فکری و معنوی برخوردارند و در مقابل نیز مسئولیت هایی از جمله تولید، بارگذاری و بازنشر محتوا و مسئولیت اجتماعی برعهده دارند. همانگونه که کاربران در فضای مجازی به دنبال استیفای حقوق خود هستند می بایست نسبت به انجام مسئولیت ها اهتمام لازم را داشته باشند چراکه انجام مسئولیت ها از جانب هریک از کاربران باعث خواهد شد تا حقوق آنها ازجانب دیگر کاربران نقض نشود و همچنین حقوق دیگر کاربران نیز رعایت شود.

کلیدواژه ها:

فضای مجازی ، حقوق ، مسئولیت ، منشورحقوق شهروندی.