بررسی قانون مربوط به حمایت از حقوق مولفان آثار هنری ( آفرینه های موسیقی )

27 اسفند 1403 - خواندن 3 دقیقه - 141 بازدید




دانشگاه پیام نور (همه مراکز) 


در حقوق ایران و در قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان، آثار یا آفرینه های هنری، به طور پراکنده و در بندهای مختلف ماده ۲ قانون مذکور آورده شده که دارای نظم و ترتیب لازم و منطقی، در این زمینه نیست. به عنوان نمونه و مثال، نوشته های فنی و ادبی و علمی، در یک ردیف قرار گرفته ولی آثار هنری و موسیقیایی، در کنار هم قرار داده نشده است و حال آن که جمع و در کنار هم قرار گرفتن مصادیق هم نسخ شاید اصولی تر باشد.

البته تفکیک آثار ادبی از آثار هنری و فنی شاید تفکیک چندان دقیقی نباشد؛ زیرا به نظر می رسد در همه آثار خلق شده نوعی هنر را می توان یافت و آن را احساس کرد، گرچه آفرینه های هنری نظیر موسیقی، نقاشی، آفرینه های تزئینی، بیشتر احساس و روح انسان را مخاطب قرار می دهند و در ارضای روان و احساس درونی انسان نقش اساسی دارند و آفرینه های ادبی و علمی بیشتر در زمینه رشد عقل و تقویت فکر کاربرد دارند ولی آفرینه ادبی در قالب شعر و کلمات موزون یا نشر و نوشته های شیوا و الفاظ زیبا و متناسب در فن بیان نیز همانند تابلو نقاشی و اصوات موسیقیایی سبب نوازش روح و تلطیف عواطف خواهند شد. بنابراین تفکیک آثار ادبی از آفرینه های هنری، چندان منطقی جلوه نمی کند ولی آفرینه های فنی و علمی قلمرو دیگری دارند؛ لذا گرچه تفکیک آنها از آثار ادبی و هنری بی وجه نخواهد بود و می توانند در قلمرو حاکمیت حق مالکیت صنعتی قرار گیرند، با وجود این، اثر فنی وقتی به صورت طرح و نقشه یا تصویر در می آید و با انواع رنگ ها تزیین می شود، جنبه هنری نیز پیدا خواهد کرد. بنابراین حد و مرز مشخصی نیز بین آثار هنری و آثار علمی و فنی نمی توان به طور قاطع قایل شد؛ بلکه تمام موارد مذکور در ماده ۲قانون حمایت حقوق مولفان و هنرمندان را از جهاتی می توان آفرینه هنری تلقی کرد ولی یکی از آفرینه های کاملا هنری، آثار موسیقیائی است که در بند چهارم ماده ۲ قانون مذکور به عنوان اثر قابل حمایت شمرده شده است و به هر ترتیب و روش که نوشته یا ضبط و نشر گردد، مورد حفاظت و حمایت قرار می گیرد. بنابراین آفرینه یا اثر موسیقیایی حتی به صورت نوشته یا به اصطلاح به صورت «نت» پدید آمده و هنوز جنبه اجرائی پیدا نکرده باشد، عنوان اثر موسیقیایی دارد و قانون از آن حمایت خواهد کرد.