هبه یا پس گرفتن ملک بخشیده شده
پس گرفتن ملک بخشیده شده
آیا امکان پس گرفتن ملک بخشیده شده وجود دارد؟ هدیه
بله، در برخی موارد می توان ملکی که به دیگری بخشیده شده (هبه شده) را پس گرفت. اما این کار به شرایط خاصی نیاز دارد و قانون برای جلوگیری از سوءاستفاده، محدودیت هایی برای این امر در نظر گرفته است. پس گرفتن ملک بخشیده شده معمولا در قالب درخواست “رجوع از هبه” انجام می شود و شرایط خاصی دارد که باید رعایت شود. هبه
مفهوم هبه چیست
برابر با ماده ۷۹۵ قانون مدنی: هبه عقدی است که به موجب آن یک نفر مالی را مجانا به کس دیگری تملیک می کند، تملیک کننده واهب، طرف دیگر را متهب ، مالی را که مورد هبه است عین موهوبه می گویند. این انتقال می تواند دائمی باشد، اما در برخی موارد امکان رجوع از هبه و پس گرفتن مال وجود دارد. به عبارت دیگر، فردی که ملک خود را به دیگری هبه کرده، می تواند در برخی شرایط خاص از این بخشش صرف نظر کرده و ملک را بازپس گیرد.
شرایط لازم برای پس گرفتن ملک هبه شده
قانون برای پس گرفتن ملک هبه شده شرایطی خاص در نظر گرفته است. برای رجوع از هبه، این شرایط باید فراهم باشد:
ملک هنوز در مالکیت شخص گیرنده باشد
اگر ملک به فرد ثالث فروخته شده باشد یا در اثر تقسیم ارث به مالکیت شخص دیگری درآمده باشد، امکان بازپس گیری آن وجود ندارد.
هبه ی مشروط نباشد
اگر بخشش به شرط خاصی انجام شده و این شرط هنوز برقرار است، امکان رجوع از هبه وجود ندارد.
عدم وجود رابطه ی محرمیت یا قرابت خاص
اگر ملک به همسر، فرزند، پدر یا مادر هبه شده باشد، قانون اجازه بازپس گیری آن را نمی دهد.
وجود قرارداد کتبی برای هبه
بهتر است بخشش ملک به صورت کتبی و با سند رسمی ثبت شده باشد. در این صورت، فرایند رجوع از هبه نیز باید به صورت قانونی پیگیری شود.
در صورت تغییر در وضعیت ملک
اگر ملک تغییر وضعیت داده باشد یا گیرنده تغییرات اساسی در آن ایجاد کرده باشد، امکان بازپس گیری آن از لحاظ قانونی دشوار خواهد بود.
موانع قانونی برای پس گرفتن ملک بخشیده شده
براساس ماده ۸۰۳ قانون مدنی: بعد از قبض نیز واهب می تواند با بقای عین موهوبه از هبه رجوع کند مگر در موارد ذیل:
- در صورتی که متهب پدر یا مادر یا اولاد واهب باشد؛
- در صورتی که هبه معوض بوده و عوض هم داده شده باشد؛
- در صورتی که عین موهوبه ازملکیت متهب خارج شده یا متعلق حق غیر واقع شود خواه قهرا مثل این که متهب به واسطه فلس محجور شود خواه اختیارا مثل این که عین موهوبه به رهن داده شود؛
- در صورتی که در عین موهوبه تغییری حاصل شود.