وجه نامگذاری ماه مبارک رمضان به رمضان

بسم الله الرحمن الرحیم

ماه مبارک رمضان تنها ماهی است که از بین دوازه ماه قمری ، اسم آن صریحا در قرآن کریم ذکر شده و خدای سبحان آن را ظرف نزول قرآن عظیم الشان بیان کرده و روزه ای ماه مبارک رمضان را واجب نموده است و همچنین در همین آیه شریفه ، که از نزول قرآن در ماه مبارک رمضان و وجوب روزه آن سخن می گوید ، مساله قضای روزه این ماه را نیز بر کسانی که به دلیل بیمار یا مسافر بودن نتوانسته روزه بگیرند ، بیان می کند چنانکه در آیه مبارکه 185 سوره بقره می فرماید :« شهر رمضان الذی انزل فیه القرآن هدی للناس و بینات من الهدی و الفرقان فمن شهد منکم الشهر فلیصمه و من کان مریضا او علی سفر فعده من ایام اخر یرید الله بکم الیسر و لا یرید بکم العسر و لتکملوا العده و لتکبروا الله علی ما هداکم و لعلکم تشکرون ؛ [این است ] ماه رمضان که قرآن در آن نازل شده ، قرآنی که سراسرش هدایتگر مردم است و دارای دلایلی روشن و آشکارا از هدایت می باشد ، و مایه جدایی [حق از باطل] است . پس کسی که در این ماه [در وطنش]حاضر باشد باید آن را روزه بدارد ، و آنکه بیمار یا در سفر است ، تعدادی از روزهای غیر ماه رمضان را [به تعداد روز های فوت شده روزه بدارد] خدا آسانی و راحت شمارا می خواهد نه دشواری و مشقت شمارا . و [قضای روزه ] برای این است : شما روزه های را [که بخاطر عذر شرعی افطار کرده اید ] کامل کنید ، و خدا را بر اینکه شمارا هدایت فرموده بزرگ شمارید ، و نیز برای اینکه سپاسگزاری کنید ».

در این که وجه تسمیه رمضان چیست ؟

اختلاف اقوال است طبق برخی روایات رمضان یکی از نام های خدای سبحان است چنانکه از امام باقر علیه السلام نقل شده است که می فرماید : نگویید این رمضان است یا رمضان آمد یا رمضان رفت ، چراکه رمضان یکی از نام های خدای متعال است ، بلکه بگویید ماه رمضان . الکافی (طبع دارالحدیث )، ج7 ، ص 390 - 391 .

همچنین از امیرالمومنین صلوات الله علیه نقل شده است که فرمودند :« رمضان نگویید بلکه ماه رمضان بگویید ؛ زیرا شما نمی دانید رمضان چیست ؟». همان ، ص 390 .

طبق این معنا « شهر رمضان » یعنی « شهر الله » ماه خدا .

یکی از اقوال این است که رمضان از ماده «رمض» به معنای حرارت شدید و سوزاندن است ماه رمضان یعنی ماهی که گناه و معصیت در این ماه سوزانده و نابود می شود . برخی روایات نیز در این زمینه وجود دارد از جمله از رسول خدا صلی الله علیه وآله نقل شده است که فرمودند :« و انما سمی رمضان رمضان لانه ترمض فیه الذنوب ای تحرق ، [ماه ] رمضان ، رمضان نامیده شده است ؛ زیرا در این ماه گناهان سوزانده و محو می شوند ». مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج7، ص: 484 . برخی اقوال دیگر نیز گفته شده است .

به هر حال ، چه ماه مبارک رمضان به عنوان شهر الله و ماه خدا باشد یا ماه محو و از بین رفتن گناهان باشد ، از عظمت و فضیلت فوق العاده بر خوردار است به گونه ای که هیچ ماهی به فضیلت آن نمی رسد ؛ لذا از رسول خدا صلی الله علیه وآله نقل شده است که فرمودند : اگر بنده می دانست که در ماه رمضان چه چیزهای نهفته است ، دوست داشت که تمام سال رمضان باشد. فضائل الاشهر الثلاثه، ص: 140 .