عواملی که باعث رسیدن انسان به خوشبختی و خیر دنیا و آخرت می شود (قسمت چهارم )

بسم الله الرحمن الرحیم

یکی دیگر از عواملی که باعث می شود انسان به خیر دنیا و آخرت برسد این است که انسان نسبت به دنیا زاهد و بی رغبت باشد ، در دین شناسی کوشا ، و در دیدن عیوب دنیا بینا باشد . چنانکه امام صادق علیه السلام می فرماید :« اذا اراد الله بعبد خیرا زهده فی الدنیا و فقهه فی الدین و بصره عیوبها و من اوتیهن فقد اوتی خیر الدنیا و الآخره ، وقتی خدای سبحان خیرکسی را بخواهد اورا نسبت به دنیا زاهد و بی رغبت می کند و فقیه و دین شناس می گرداند و نسبت به عیبهای دنیا او را بصیر وآگاه قرار می دهد ، و به کسی که این سه خصلت عطا شود ، خیردنیا و آخرت به او عطا شده است ». الکافی ، ج 2 ، ص 130 .

این سه خصلتی که براساس فرمایش امام صادق علیه السلام باعث رسیدن خیر دنیا و آخرت به انسان می شود از خصلت های بسیار مهم و نقش آفرین در زندگی مادی و معنوی انسان است .

1 ) از منظر آموزه های انسان ساز اسلام ، داشتن مال و ثروت حلال در دنیا نه تنها بد و مذموم نیست ، بلکه امتیاز و از نعمت های بزرگ الهی است ، ولی آنچه از نظر اسلام مهم است دل نبستن به دنیا و مال دنیا ، و اسیرنشدن آن است . زیرا دلبستن و فریفته شدن به دنیا( که به خاطر رسیدن به آن دست به هرکاری خلافی بزند ) ریشه ای تمام گناهان بیان شده است :« حب الدنیا راس کل خطیئه » . الخصال ، ج 1 ، ص 25 .

اما دنیا و مال دنیا که از حلال باشد که انسان اسیر آن نباشد بلکه امیر آن باشد یاور و وسیله نیکو برای رسیدن به آخرت بیان شده است . چنانکه امام باقر علیه السلام فرمود :« نعم العون الدنیا علی طلب الآخره ، دنیا (و نعمت آن ) یاری کننده ای خوب برای طلب (و به دست آوردن) آخرت است » . الکافی ، ج 5 ، ص 73 . و رسول خدا صلی الله علیه وآله ثروت بی نیازی را وسیله خوب برای به دست آوردن تقوای الهی که مهم ترین توشه ای آخرت است، بیان می کند « نعم العون علی تقوی الله الغنی » . همان ، ص 71 .

2 ) دین شناسی در اسلام از اهمیت بسیار بالا برخوردار است . اما نکته شایان توجه این است که بین دینداری ودین شناسی بسیار فرق است ، کسانی که دین را درست نشناخته باشند ممکن است بنام دین تیشه به ریشه ای دین بزنند و به جنگ مبلغان راستین و مفسران حقیقی دین بروند مانند خوارج زمان امیرالمومنین صلوات الله علیه که ادعای دینداری داشتند اما دین شناسی نداشتند ، با شعار دینی و با پیشانی های پینه بسته از کثرت سجده ، به جنگ آن حضرت رفتند و با خواندن آیه قرآن « ان الحکم الا لله » شمشیر به فرق قرآن ناطق و مفسر و مبلغ حقیقی دین امیرالمومنین صلوات الله علیه زدند. و خوارج مسلکان در هرزمانی وجود داشته و دارند که با ادعای دینداری تیشه به ریشه دین می زنند و بنام دین جنایت می کنند و انسان های بی گناه را سر می برند و... .

با توجه به اهمیت دین شناسی است که در آیات و روایات متعدد سخن از « فقه و تفقه » در دین یعنی دین شناسی و فهم درست از دین است .

3 ) شناختن عیوب دنیا که بی وفای ، زود قابل زوال بودن ، و فریفتن و به دام انداختن و ... برخی از عیوب دنیا است . نمونه های از زود قابل زوال بودن پست و مقام و داشته های دنیوی ، قضایای سیاسی و اجتماعی افغانستان در چند سال قبل است که در مدت بسیار کوتاهی چه تحولات عظیم سیاسی و اجتماعی رخ داد و حاکمیت افغانستان به دست طالبان افتاد ، برای بسیاری از وزیر، وکیل ، صاحبان قدرت و جایگاه اجتماعی در دوران جمهوریت ، چرخش روز گار به گونه ای رقم خورد که راه فرار شان از کشور را گم کردند یا جایی را برای پنهان شدن جستجو می نمودند ، این در حالی بود که چند روز قبل برای رفتن از یک مکان به مکان دیگر چه کبکبه و دبدبه ، و بدرقه و استقبالی راه می انداختند و... . این گونه قضایا نمونه های از بی وفایی و زوال پذیر بودن پست ومقام و مکنت و سرمایه ای دنیا است .

همین طور تحولات سیاسی در سوریه در سال جاری و جنگ های خونین و ویرانگر در فلسطین و جنوب لبنان و شهادت بزرگانی از جبهه ای مقاومت و آوارگی و بی خانمان شدن هزاران نفرو ... نمونه های از عیوب دنیا و زوال پذیر بودن نعمت و داشته های دنیوی می باشد .