فرهنگ اسلامی-ایرانی: سرلوحه موثق سیاست های غنی سازی فراغت

گذران اوقات فراغت بر مبنای اندیشه ­ها و آموزه­ های ایرانی-اسلامی انجام صرف فعالیت­ های فردی نیست که آثار آن تنها در حوزه فردی محدود می­ ماند بلکه از این منظر فعالیت­ های فراغتی و اوقات فراغت، دارای جنبه­ ای اجتماعی و ناظر بر دستیابی به اهداف عالی در سطح فردی و اجتماعی اند. به عبارتی غایتمندی فراغت در گفتمان ایرانی-اسلامی به التذاذ فردی تقلیل و تنزل نمی­ یابد. اتخاذ این رویکرد در ارائه الگوی فراغت، علاوه بر موارد مطرح شده فعالیت ­های انسانی را حول هدفی ارزنده و انسانی ساماندهی می­ کند. دین مبین اسلام بر آن است که آئین زندگی و الگوی زیستی را به نحوی ساماندهی کند که مجموعه استعداد­ها و قابلیت ­های فطری و غریزی بشر به نحوی شایسته و متوازن شکوفا شوند و در نهایت در راستای وصول به غایات و مقاصد والا بستر­سازی مناسبی شکل گیرد. فراغت نیز در زمره الگوی زیستی مطلوب در گفتمان اسلامی، از این قاعده مستثنی نیست

---

 

 به طور کلی می توان ادعا کرد که الگوی مطلوب فراغت از منظر فرهنگ ایرانی-اسلامی بر هدفمندی و غایت­محوری استوار است. با این همه نهادینه­ سازی و آگاهی­ بخشی نسبت به گزاره­ های مطرح در راستای تحکیم گفتمانی و ترویج الگوی فراغت مبتنی بر فرهنگ ایرانی-اسلامی به منظور غنی ­سازی فراغت کافی نیست. بلکه لازم است همسو با ترویج گزاره­ های مطرح، به راهبرد­های "تحکیم" گفتمان فراغت مبتنی بر فرهنگ ایرانی-اسلامی در جامعه و پیش ­شرط ­های تحقق آن توجه شود. به عبارتی غنی ­سازی فراغت برمبنای فرهنگ ایرانی-اسلامی جز با همیاری و همسویی سیاست­ های نهاد­ها و سازمان ­های مرتبط محقق و میسر نمی­ شود. در ادامه به ارائه شماری از راهبرد­ها و پیش­ شرط ­ها در راستای تحقق و تحکیم گفتمانی مذکور پرداخته شده است. راهبرد­های تحکیم مولفه­ های گفتمان فراغت مبتنی بر فرهنگ ایرانی-اسلامی می­توانند در خلال موارد زیر صورت پذیرند:

1. بازنمایی اهمیت جهت­مندی و غایتمندی در کلیه فعالیت­ های فراغتی از منظر آموزه­ های اسلامی و فرهنگ غنی ایرانی به منظور هدف­دهی به فعالیت ­های فراغتی مرسوم در جامعه.

2. غربالگری فعالیت­ های فراغتی بر مبنای الگوی مطلوب فراغت در دیدمان ایرانی-اسلامی و معرفی فعالیت­های فراغتی برگزیده از مجاری متعددی چون تولیدات رسانه ­ای و....

3. تشریح سلسله اهداف و غایات مشروع، مقبول و سالم( مساعدت، توانمندی، توسعه فردی در راستای توسعه جمعی و...) در الگوی فراغت مبتنی بر فرهنگ ایرانی-اسلامی به منظور تسهیل امر گفتمان­سازی و همراه­سازی افراد با سیاست­ های مرتبط.

4. بهره­ گیری از مضامین محتوایی جریان­ ساز و ایجابی(همچون فراغت با خانواده، فراغت هدفمند و...) در راستای ترویج الگوی فراغت مبتنی بر فرهنگ ایرانی-اسلامی و تحکیم گزاره­ های آن.

5. بهره ­گیری از مناسبت­های تقویمی به ­منظور برپایی پویش ­های مردمی در راستای تسهیل گفتمان­سازی به­ واسطه جلب مشارکت­ های مردمی.

6. شناسایی و حذف واژگان و عبارات غیر­هم­ افزا با الگوی فراغت مبتنی بر فرهنگ ایرانی-اسلامی در گفتمان عمومی با استعانت از نهاد­ها و سازمان­ های مرتبط چون سازمان صدا و سیما.

همچنین یکی از مهم­ترین عوامل در تحکیم و ترویج موفقیت ­آمیز الگوی فراغت مبتنی بر فرهنگ ایرانی-اسلامی توجه به پیش ­نیاز­های آن در جامعه است. در این خصوص تحکیم و اشاعه گفتمان سبک زندگی ایرانی-اسلامی به مثابه پبش­ نیازی در راستای تحکیم و ترویج موفقیت­ آمیز الگوی مذکور به شمار می ­رود. در این راستا لازم است جامعه هدف با مولفه­ های غنی و سودبخش سبک زندگی ایرانی-اسلامی آشنا شوند، آن را به مثابه منبع هویت اجتماعی خویش بپذیرد و پیروی از الگوی فراغت مبتنی بر آن را به عنوان جزیی از سبک زندگی ایرانی-اسلامی با دلایل عقلی و منطقی پذیرا شود.