زندگی به سبک گوسفندی یا سگی ؟!

بسم الله الرحمن الرحیم

پاسخ به یک پرسش

برخی شبکه های اجتماعی و فضای مجازی ، روایتی را از امیر المومنین علی علیه السلام نقل می کنند ، که آن حضرت دلیل بابرکت بودن گوسفندان و فراوانی نسل و جمعیت آنها را ، خوابیدن در اول شب و بیداری آنها در وقت سحر و صبح زود بیان می کند و دلیل بی برکتی و جمعیت بسیار کم سگ ها نسبت به گوسفندان را ، بیداری آنها در شب و خوابیدن شان در هنگام طلوع فجر و اول صبح می داند. چنانکه نقل شده است که :« مردی از امیرالمومنین علی علیه السلام پرسید:

چرا با آن که سگ ها هفت قلو می زایند و گوسفندها یکی یا دوتا ، جمعیت گوسفندها از سگ ها بیشتر است؟! در حالی که همیشه از گوسفندها قربانی هم می کنند، ولی باز جمعیت شان کم نمی شود؟!

امام علی علیه السلام فرمود: به دلیل برکت آنهاست !

مرد گفت: چه برکتی است که شامل گوسفند شده و سگ از آن محروم است؟!

حضرت در پاسخ فرمود: گوسفندها اول شب خوابیده و قبل از فجر و طلوع آفتاب و هنگام نزول برکت و رحمت الهی، بیدار می شوند؛ ولی سگ ها تا پاسی از شب بیدارند، و هنگام فجر و طلوع آفتاب می خوابند و زمان رحمت و برکت الهی را از دست می دهند؛ از این رو توصیه می کنم اگر کسی دنبال رزق و برکت هست ، شب نشینی را ترک کند و نماز صبحش ترک نشود ».

حال پرسش این است که آیا این روایت از امیرالمومنین علی علیه السلام ، در منابع معتبر روایی وجود دارد یا خیر ؟

پاسخ اجمالی این پرسش

در پاسخ باید گفت : اولا ، هرچند این روایت را در منابع معتبر به طور صریح نیافتیم ؛ ولی برخی بزرگان مفهوم این روایت مبنی بر پربرکت بودن گوسفند و بی برکت بودن سگ را بدون انتساب به معصوم بیان کرده اند ، از جمله در تفسیر اطیب البیان می نویسد :« واقعا بسیار مورد تعجب است سگ موقعی که زایش میکند هفت بچه میآورد گوسفند یک بچه احیانا دو بچه ، برکات الهیه را تماشا کنید عدد گوسفندها هزار برابر عدد سگها است ، با این که سگ تمام شیرش مصرف بچهها میشود و کسی هم آنها را نمیکشد ، مگر احیانا برای دفع ضرر آنها و گوسفندان را روزی چه اندازه در جمیع بلاد و ممالک و قری ذبح میکنند بعلاوه در قربانی و کفارهها و نذور مع ذلک این اندازه فراوان هستند حتی صادرات و واردات دارند ». اطیب البیان فی تفسیرالقرآن ، ج9 ، ص 376 .

ثانیا ، آموزه های انسان ساز و حیات بخش اسلام کاملا مفهوم روایت منسوب به امیرالمومنین علیه السلام را تایید می کند ؛ زیرا در آیات و روایات زیادی عبادت شبانه و سحرخیزی و بیداری اول صبح و بین الطلوعین عامل موثر در رسیدن به مقامات معنوی ، رشد و پیشرفت اقتصادی و به وجود آمدن برکت و نعمت مادی بیان شده است . به عنوان مثال به نمونه های از این آیات و روایات اشاره می کنیم :

الف ) آیات قرآن :

1 ) « اقم الصلاه لدلوک الشمس الی غسق اللیل و قرآن الفجر ان قرآن الفجر کان مشهودا ، نماز را از ابتدای تمایل خورشید به جانب مغرب [که شروع ظهر شرعی است] تا نهایت تاریکی شب بر پا دار، و [نیز] نماز صبح را [اقامه کن] که نماز صبح مورد مشاهده [فرشتگان شب و فرشتگان روز] است » . اسراء/ 78 .

2 ) « و بالاسحار هم یستغفرون ، و سحرگاهان از خدا درخواست آمرزش میکردند ». ذاریات/ 18 .

ب ) روایات معصومین علیهم السلام :

1 ) رسول خدا صلی الله علیه وآله فرمودند :« و البکور مبارک یزید فی جمیع النعم خصوصا فی الرزق ، سحر خیزی مبارک و مایه برکت است و همه ای نعمت ها به ویژه روزی را می افزاید ». بحار الانوار ، ج73 ، ص318 .

2 ) همچنین آن حضرت فرمودند :« اغدوا فی طلب العلم فانی سالت ربی ان یبارک لامتی فی بکورها ، در سحرگاهان دنبال دانش باشید ؛ زیرا من از پروردگارخویش در خواست نمودم که برای امت و پیروان من هنگام سحر را مایه خیرو برکت قرار دهد ». منیه المرید ، ص 266 .

3 ) امام امیرالمومنین علی علیه السلام می فرماید :« و اطلبوا الرزق فیما بین طلوع الفجر الی طلوع الشمس فانه اسرع لطلب الرزق من الضرب فی الارض و هی الساعه التی یقسم الله جل و عز فیها الارزاق بین عباده ، بین سپیدهدم و طلوع آفتاب بدنبال روزی روید که از گردش روی زمین در تحصیل رزق مفیدتر است. این ساعتی است که خدای عز و جل روزیها را میان بندگان قسمت فرماید ». الخصال ، ج2 ، ص 616 .

4 ) امام صادق علیه السلام می فرماید :« نومه الغداه مشومه تطرد الرزق ، خواب به هنگام صبح شوم است که رزق و روزی را طرد و دور می کند ». من لایحضره الفقیه ، ج1 ، ص502 .

بنابراین ، با توجه به این آیات و روایات که سحر خیزی و صبح زوود به دنبال رزق و روزی ، و طلب علم رفتن مورد توصیه و تاکید قرار گرفته ؛ چرا که خدای سبحان سحر و صبحگاهاه را مبارک و مایه برکت قرار داده است ، به خوبی معلوم می شود که نه تنها آموزه های انسان ساز دینی و آیات و روایات اسلامی ، با روایت منسوب به امیرالمومنین علی علیه السلام مخالفت ندارند بلکه موید مفهوم آن هستند .

بنابراین ، سعی کنیم که با زود تر خوابیدن در اول شب ، سحر خیز باشیم و سبک زندگی گوسفند را انتخاب کنیم ، نه با بیدارماندن مان تا پاسی از شب و خوابیدن در سحر و صبحگاهان ، سبک زندگی سگ را انتخاب نکنیم.