بررسی ابعاد حقوقی سرقت صفحه های سربی اتاق رادیوتراپی بیمارستان امام رضا (ع) کرمانشاه

بررسی ابعاد حقوقی سرقت صفحه های سربی اتاق رادیوتراپی بیمارستان امام رضا (ع) کرمانشاه

بررسی ابعاد حقوقی سرقت صفحه های سربی اتاق رادیوتراپی بیمارستان امام رضا (ع) کرمانشاه

خبری شوکه کننده در اواسط خرداد ماه سال 1402 هجری شمسی به سرعت در رسانه ها پخش شد که یقینا هم ذهن همه را شگفت زده کرده و هم قلب ها را به درد آورد. سرقتی عجیب و تاریخی در بیمارستان امام رضا (ع) کرمانشاه به عنوان یکی از مهمترین و بزرگترین بیمارستان های غرب کشور رخ داده است. سرقت سرب های بخش رادیو تراپی بیمارستان!

ساختمان بیمارستان امام رضا در ۱۱ طبقه با بیش از ۶۰ هزار متر مربع زیربنا در زمینی به مساحت ۱۲۰ هزار متر مربع در شمال شهر کرمانشاه و در دامنه کوه های شمالی این شهر ساخته شده است. ساختمان از سه برج تشکیل شده و یک پل امکان تردد خودروها و آمبولانس را تا طبقه سوم ساختمان فراهم می کند.

براساس آمار موجود در ویکی پدیا روزانه حدود 20 هزار نفر به این بیمارستان مراجعه می نمایند.

کمتر کسیست که خطرات و آسیب های هولناک پرتوهای رادیواکتیو و هسته ای را نداند. نمونه بارز آن را می توان در فاجعه های هیروشیما، ناکازاکی و چرنوبیل دید. از جمله این تاثیرات نواقص ژنتیکی جنین، ناباروری، سرطان و مرگ می باشد.

هم اشعه ایکس و هم اشعه رادیواکتیو ( که از جنس اشعه گاما است) اگر بیش از حد مشخصی به بدن ما وارد شود مضر و خطرناک است. این اشعه ها در مقادیر زیاد موجب اختلال در کارکرد سلول ها و تکثیر آنها می شوند. در مقادیر مضر می توانند موجب اختلالات گذرا شوند و در مقادیر بسیار زیاد میتوانند موجب بروز سرطان و یا حتی مرگ شوند.

این یافته بشر در کنار فواید بسیار مهم خود، دارای مضرات و خطراتی فاجعه بار و جبران ناپذیر است. لذا متخصصین و مخترعین دستگاه های درمانی و کمک درمانی برای استفاده از آن تمهیداتی ویژه اندیشیده اند. برای مثال در بخش های رادیوتراپی و عکسبرداری هسته ای از دیوار هایی با عایق سرب و لباس های مخصوص استفاده می شود تا بیماران و پرسنل تحت تاثیر اشعه های مضر قرار نگیرند.

اما این خبر فاجعه بار نشان دهنده سرقت سرب های سقف این اتاق و نشت اشعه به بیرون از آن است که یقینا هم کادر درمان شامل پزشکان، پرستاران و خدمه را تحت تاثیر قرار داده و هم برای بیماران و همراهان و سایر افرادی که در منطقه تاثیر به هر نحو رفت و آمد داشته اند به شدت ضرر رسان بوده است.

بررسی ابعاد این ماجرای عجیب و بزرگ بسیار دشوار و کاری تخصصی است. اما موضوعی که مشخص است تاثیرات چنین اشعه ای مضری به سرعت بروز نمی دهد و ممکن است گاها سال ها به طول بیانجامد. شاید سریع ترین آثار آن را بتوان در جنین مادران بارداری که درآن منطقه رفت و آمد داشته اند یافت.

اما اگر ابعاد حقوقی این مسئله را بررسی نماییم با چالش های جدی و مهمی روبرو می شویم.

شاید اولین و مهمترین چالش همین آثار طولانی مدت می باشد که در این لحظه مشخص نمی شود به هر شخصی چه ضرری وارد شده است. مطالعات علمی در این خصوص نشان می دهد از تاثیرات طولانی مدت مقادیر خطرناک آن می توان به ابتلا به انواع سرطان ها و نهایتا مرگ اشاره نمود.

چیزی که پرواضح است سارقین سنگ دل دارای مسئولیت کیفری و مدنی در قبال همه کسانی که درگیر شده اند و همچنین بیمارستان می باشند. مسئولیتی که حتی شاید به نحوی منجر به اثبات جرم قتل عمدی توسط آن ها و نهایتا منجر به صدور حکم قصاص شود. چراکه با توجه به حضور در بیمارستان به عنوان کار، از خطرات و نتایج کارشنان آگاه بوده اند و می دانستند ممکن است منجر به مرگ شود، اما در حالت بالغ، عاقل و مختار دست به چنین عمل شنیعی زده اند. چنین رفتاری را حتی می توان در حد یک جنایت بشری دانست. بنا به گفته مسئولین اقدام آن ها بین 4 تا 5 میلیارد تومان به بیمارستان ضرر وارد نموده است. ولی محاسبه ضررهای مادی و معنوی، جسمانی و روحی که به افراد درگیرشده از جمله کادر درمان و بیماران و همراهان وارد شده شاید غیر ممکن و غیرقابل جبران توسط سارقین باشد!

نکته دیگر در این رابطه ضعف های احتمالی نظارت، مدیریتی و فنی بیمارستان و همچنین دانشگاه علوم پزشکی در این باره است. چیزی که پر واضح است چنین دستگاه های پرمخاطره ای میبایست دائما و در فواصل کوتاه مدت مورد کنترل، نظارت و ارزیابی قرار گیرند. اینکه در چنین مجموعه بزرگی چنین اتفاق بسیار نادری رخ دهد و مدتی نیز کشف نشود و چندین بار هم سرقت تکرار گردد نشانگر ضعف های احتمالی بسیاری در خصوص مدیریت و نظارت و حفاظت از این موضوع می باشد. لذا بررسی دقیق این موضوع از باب ترک فعل های احتمالی مسئولین مربوطه توسط دستگاه قضایی مورد انتظار است و یقینا در صورت اثبات تقصیر، هم از بعد کیفری و هم از بعد مدنی قابل تعقیب و محاکمه می باشند.

اضافه می دارد این اقدام علامت سوالی بزرگ در ذهن شهروندان ایجاد و افراد زیادی را درگیر خود نموده و زندگی روزمریشان را مختل نموده و یقینا موجب تشویش و جریحه دار شدن اذهان عمومی شده است. کمترین ضرر آن استرس وارده و بیشترین ضرر آن ابتلا به سرطان و مرگ می باشد!

حالا که در رویه ای مشابه، شاهد عذرخواهی و استعفا برخی مسئولیت ذی ربط نیستیم، جدا از تعقیب کیفری نامبردگان در صورت احراز تخلف، عزل و عدم بکارگیری سریع آن ها نیز در هر حالت کمترین انتظار است.

اما چیزی که به نظر می رسد این است که هراقدامی هم انجام شود، سلامت از دست رفته برخی افراد از جمله کادر درمان و سایر مراجعین (در صورتی که به اندازه کافی در معرض اشعه قرار گرفته باشند) قیمتی مادی نداشته و قابل جبران نیست و باز هم نقش پیشگیری از وقوع جرم که از اصول اساسی حقوق و جرم شناسی است مهم تر از همه به چشم می خورد. انتظار می رود دستگاه قضا به صورت کاملا شفاف و با سرعت و دقت تمامی ابعاد و زوایای موضوع را مشخص و مسئولین متخلف را مورد تعقیب قرارداده و نتایج را به صورت کامل و واضح به اطلاع عموم برساند.

حق بر سلامتی به عنوان یکی از حقوق بنیادین و اساسی بشرف هم در منشور حقوق بشر سارمان ملل متحد و هم در قوانین و مقررات کشور خودمان از جمله قانون اساسی مورد تاکید قرار گرفته و با توجه به ماهیت دولت ها، تضمین آن از وظایف دولت می باشد.

شکایت تمامی افراد درگیر (شکات) به دادسرای عمومی و انقلاب نیز مطمعنا مورد نیاز و کارساز بوده و طرفین مورد اتهام (متشکی عنه) سارقین از باب فعل و مسئولان مربوطه از باب ترک فعل می باشند.

از صمیم قلب سلامت تمام افراد درگیر را از خداوند متعال آرزومندم. ولله اعلم بالصواب

--------------

اضافه می دارد در خبری که به تاریخ 18 خردادماه 1402 در خبرگزاری ها درج شد بنا به گفته دادستان کرمانشاه مدیر حراست بیمارستان در این رابطه بازداشت و رئیس بیمارستان و رئیس دانشگاه علوم پزشکی نیز به دادسرا احضار شدند. منتظر روشن شدن ابعاد بعدی ماجرا هستیم...