ضرورت اتخاذ رویکرد چند جانبه در حکمرانی مهاجرت
ضرورت اتخاذ رویکرد چند جانبه در حکمرانی مهاجرت بهناز موحدی ، پژوهشگر مهاحرت
اخیرا در خبرها آمده است که بررسی تاسیس سازمان ملی مهاجرت در کمیسیون شوراهای مجلس به اتمام رسیده و قرار است ظرف هفته آینده طرح تاسیس سازمان فوق در صحن مجلس بررسی شود ،. قانونی که از سال ۱۳۹۷ در برزخ قانونگذاری دست به دست شده و دوباره به تبع فضای رسانه ای و حساسیت افکار عمومی و شاید هم نگرانی ها و ملاحظات امنیتی مجددا به جریان افتاده است .آنچه از بیانات سخنگوی کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها استنتاج می گردد محوریت این طرح بر ساماندهی اتباع در چارچوب قانون است . نکته ای که در این بین سیاستگذاران و برنامه ریزان در یک رویکرد نهادی باید بدان توجه داشته باشند اینکه اساسا مهاجرت یک فرایند پیچیده ،سیال و داینامیک بوده ،دارای وجوه و ابعاد گوناگون است که همه مولفه های آن با یکدیگر در ارتباط تنگاتنگ قرار دارند. این فرایند از وجه درون مرزی و برون مرزی برخوردار بوده که در وجه برون مرزی علاوه بر موضوع مهاجرت به داخل ، مهاجرت به خارج و یا مهاجرت از طریق کشور مبدا نیز مطرح است. این سه بعد نیازمند یک برنامه ریزی و مدیریت جامع ، منسجم و هماهنگ است و اصل جامع نگری در مدیریت مهاجرت ایجاب می نماید در فرایند سیاستگذاری ، برنامه ریزی و ایجاد تشکیلات اداری در وجه یک سازمان ملی با عنوان مهاجرت ، همه ابعاد آن به جد مدنطر قرار بگیرد ، به ویژه آنکه در شرایط فعلی کشور شاهدتشدید فرایندهای مهاجرتی به خارج اعم از نخبگان، پزشکان، پرستاران ، متخصصین، کارآفرینان ، ورزشکاران و حتی در سطوح توده و عامه می باشد.جامعیت در مدیریت مهاجرت بعنوان یکی از اصول پایه حکمرانی مهاجرت به این معناست که به طور همزمان ارزیابی دقیقی از اثرات اقتصادی ورود و خروج مهاجران و برقراری تعادل بین دریافت و ارسال نیروی ماهر و متخصص داشته باشیم و با اتخاذرویکردی نهادی، سیاستگذاری ، قانونگذاری و ایجاد ساختارهای ملی به گونه ای پیش رود که ضمن حفظ و نگهداشت نخبگان، نیروهای ماهر منجر به جذب ، مشارکت و تعامل حداکثری مهاجر ین ایرانی متخصص در خارج از کشور گردد. لذا چند جانبه بودن الگوی مهاجرتی کشور مهم ترین ویژگی آن بوده و سازمانی که بخواهد به راستی هم ملی باشد و هم متمرکز بر پدیده مهاجرت باید این چند جانبگرایی را در ساختار نهادی خود بازتاب دهد و تمرکز بر ساماندهی اتباع خارجی منجر به غفلت از مدیریت مهاجرت به خارج و نادیده انگاشتن فرصتها و تهدیدهای حاصل از مهاجرت به خارج نگردد.