جلوگیری از حکم خلع ید

پیش از آن که راهکار قانونی برای جلوگیری از حکم خلع ید را ارائه دهیم، ابتدا ضروری است با این مفهوم آشنا شویم. حکم خلع ید توسط دادگاه عمومی و حقوقی صادر می شود. این حکم هنگامی صادر می شود که دعوای خلع ید نسبت به ملکی در دادگاه اقامه شود. دعوای خلع ید یکی از دعاوی مبتنی بر مالکیت است، یعنی رسیدگی به این  دعوی در دادگاه مستلزم مالکیت رسمی خواهان است. هرگاه شخصی به صورت غیر مجاز و بدون اجازه مالک در ملک او تصرف نماید، مالک می تواند به دادگاه عمومی و حقوقی مراجعه کرده و دعوای خلع ید را بر علیه او مطرح نماید.

چگونگی رسیدگی به دعوای خلع ید

برای آن که به دعوای خلع ید رسیدگی شود، خواهان (مالک رسمی ملک) می بایست دعوی خلع ید را علیه متصرف اقامه نماید. 

شرایط لازم جهت طرح دعوی خلع ید

موضوع دعوی باید ملک یا مال غیر منقول باشد. بنابراین در مورد اموالی مثل خودرو، تلفن همراه، مبل و غیره به دلیل منقول بودن این اموال، نمیتوان دعوای خلع ید را اقامه کرد.
خواهان باید مالک رسمی ملک باشد، همانطور که اشاره شد دعوای خلع ید از جمله دعاوی مبتنی بر مالکیت است، بنابراین نخست باید مالکیت رسمی خواهان اثبات شود.

یکی دیگر از شرایط طرح دعوای خلع ید، اثبات تصرف خوانده بر ملک موضوع دعوی می باشد. در واقع خواهان برای اثبات دعوای خلع ید باید این موضوع را که خوانده بر ملک موضوع دعوی تصرف دارد را اثبات کند.

راهکار قانونی برای جلوگیری از حکم خلع ید

ر ادامه به معرفی مهم ترین راهکارهای قانونی برای جلوگیری از حکم خلع ید خواهیم پرداخت.
در ابتدا لازم است بدانید مطابق ماده 8 قانون آیین دادرسی مدنی، هیچ مقام رسمی، سازمان یا اداره دولتی نمی تواند حکم دادگاه را تغییر دهد و یا از اجرای حکم دادگاه جلوگیری کند.

مگر دادگاهی که حکم صادر نموده و یا مرجع بالاتر، آن هم در مواردی که قانون معین نموده است. بنابراین در صورتی که حکم قطعی خلع ید توسط دادگاه صادر شود نمیتوان جلوی اجرای حکم را گرفت مگر در مواردی که در قانون معین شده است.

بنابراین در صورت صدور حکم خلع ید، محکوم علیه مکلف به تخلیه ملک می باشد.

اگر محکوم علیه از تخلیه ملک خودداری نماید، محکوم له میتواند با مامورین کلانتری و در معیت دادورز اجرای احکام و حضور نماینده دادستان، حکم دادگاه را اجرا کنند.

از راهکارهای قانونی برای جلوگیری از حکم خلع ید، اعتراض به حکم از طریق واخواهی یا اعاده دادرسی است.

البته لازم به توضیح است دعوای خلع ید دارای دو مرحله رسیدگی:  اعم از مرحله بدوی و  مرحله تجدیدنظر می باشد.

بدوا دادگاه بدوی بعد از رسیدگی به پرونده رای صادر می نماید. رای صادره به طرفین ابلاغ و ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل اعتراض در دادگاه تجدیدنظر استان است. در صورت اعتراض به رای پرونده به دادگاه تجدیدنظر ارسال خواهد شد بعد از صدور حکم خلع ید توسط دادگاه تجدیدنظر دیگر امکان اعتراض به حکم صادره وجود ندارد.

همچنین در صورتی که حکم خلع ید در دادگاه بدوی صادر شود و در مهلت مقرر اعتراضی به رای صورت نگیرد، در دو مورد گفته شده رای قطعی است و پرونده جهت اجرای حکم به  قسمت اجرای احکام دادگاه ارسال خواهد شد.

همانطور که گفتیم یکی  از راهکارهای قانونی برای جلوگیری از حکم خلع ید و توقف اجرای  حکم،  واخواهی می باشد ولی باید در نظر داشت برای هر محکوم علیهی امکان اعتراض به رای از طریق واخواهی وجود ندارد و این امر در صورتی امکانپذیر است که محکوم علیه یا وکیل وی در هیچ یک از مراحل رسیدگی حاضر نشده و لایحه دفاعیه ای نیز ارسال ننموده باشد و ابلاغیه های دادگاه در خصوص جلسه رسیدگی و اجراییه نیز به دست وی نرسیده باشد.

در این صورت رای صادره نسبت به محکوم علیه غیابی و این مهم در دادنامه درج خواهد شد. بنابراین تنها محکوم علیه غیابی میتواند برای جلوگیری از حکم خلع ید واخواهی نماید.

البته باید در نظر داشته باشید صرف ثبت دادخواست واخواهی مانع اجرای حکم نخواهد شد و مستلزم موافقت و پذیرش دادگاه در خصوص واخواهی می باشد.

راهکار قانونی دیگر برای جلوگیری از حکم خلع ید، اعاده دادرسی است. درخواست اعاده دادرسی برای رسیدگی مجدد به پرونده ارائه می شود. در صورتی که با درخواست اعاده دادرسی موافقت شود، اجرای حکم خلع ید تا پایان رسیدگی به دعوی اعاده دادرسی به تعویق خواهد افتاد.

چنانچه ملکی که حکم خلع ید در مورد آن صادر شده است، در تصرف شخص ثالثی قرار داشته باشد، شخص ثالث می تواند از اعتراض ثالث اجرایی استفاده کند.

اعتراض ثالث اجرایی موضوع مواد 146 و 147 قانون اجرای احکام مدنی می باشد.