شهرنشینی، انسجام اجتماعی، مشارکت مردم

امروزه گسترش شهرنشینی به سبک غالب زندگی در جهان و ایران تبدیل شده که تعداد افراد ساکن

شهرها در ایران در طول چهار دهه گذشته بیش از هفت برابر بوده و از اندکی کمتر از 6 میلیون نفر در

سال 5553 به بیش از24 میلیون نفر در سال5539 رسیده است در حالی که در همین مدت، جمعیت

) ایران به سه برابر تبدیل شده است. )ازکیا، 5506

در اینجا بحث در مورد این می باشد که شهرنشینی چه تاثیراتی روی رفتار و نگرش های افراد می تواند داشته باشد و از موضوعات با سابقه و مهم حوزه مطالعات مسایل شهری خواهد بود که در واقع می توان بیان داشت که اولین مطالعات در این زمینه در شهر شیکاگو در سالهای5059 میلادی آغازشده بود که هرچند دیدگاه ها و یافته های اولیه یک تصویر غالبا منفی از شهر را القاء می کند که حاکی از تضعیف روابط خانوادگی، هنجار گسیختگی، کاهش اعتماد، افزایش انحرافات اجتماعی و مانند آن می باشد.به جهت بافت اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی نقاط شهر نشین شهر جهرم انواع جرایم و درنتیجه پایین بودن امنیت اجتماعی را شاهد هستیم. چرا که مهمترین مشخصه نقاط شهر نشین، وقوع جرایم و در نتیجه تهدید امنیت اجتماعی میباشد. با توجه به وضعیت کنونی جامعه شهری ایران، پدیده حاشیه نشینی یا اسکان غیر رسمی یکی از مهمترین معضلات اجتماعی شهری است . امنیت اجتماعی با دو بعد عینی و ذهنی قابل بررسی میباشد که بعد عینی امنیت اجتماعی، مشمول ایجاد شرایط وموقعیت ایمن برای افراد جامعه میباشد. این بعد از امنیت به کمیت جرایم، آسیبها و ناهنجاریهای اجتماعی در جامعه مربوط میشود، که با تغییر در میزان آنها، امنیت جامعه نیز تغییر میکند. به علاوه امنیت اجتماعی عینی در معنای گسترده خود فضایی را در بر میگیرد که فرد تصویری روشن وامیدوارکنندهای از زندگی خود، خانواده و جامعه هایش در زمان حال و آینده داشته باشد.

اما در بعد ذهنی احساس امنیت به عنوان پدیدهای روانشناختی- اجتماعی محسوب میشود، که دارای

ابعاد گوناگونی است. عموما این احساس ناشی از تجربه های مستقیم و غیرمستقیم افراد از شرایط و

اوضاع محیط پیرامونی دارد که افراد به صور گوناگون آن را تجربه میکنند. منابع تامین کننده احساس

امنیت برای آحاد و گروه های مختلف نیز متفاوت از همدیگر است که این منابع درسطوح مختلف

اثرگذار میباشد)سلیمی و دیگری 5502 ( بدین سان در بعد ذهنی، امنیت ارتباط مستقیمی با ذهنیت و

ادراک مردم یک جامعه دارد، به طوری که اگر مردم احساس کنندکه شرایط امنیت درجامعه مطلوب

نیست در گام اول عدم امنیت به صورت یک واقعیت ذهنی مطرح میشود و سپس به صورت ناخودآگاه

برخی آثار بیرونی آن در جامعه مشهود میگردد. بسیاری از کارشناسان بر این عقیده اند که خدشه به

احساس امنیت بسیار خطرناکتر از ناامنی واقعی است. همواره وقوع جرم با پدیده ناامنی ممکن است

یکی دو قربانی داشته باشد، اما همین حادثه ممکن است هزاران نفر را بترساند و شیوه زندگی و طرز

تفکر آنها را تغییر دهد. احساس ناامنی میتواند عوارض و ضایعه های روانشناختی، اجتماعی،( فرهنگی، اقتصادی و حتی سیاسی برجای گذارد) خلیلی،5506

در تبیین کلی این پدیده اجتماعی– اقتصادی ناشی از علل ساختاری مانند نابرابری در فرصت ها، توزیع

منابع، ثروت و درآمد جامعه میباشد که در فرآیند رشد و توسعه به شکل های عدم تعادل منطقه ای،

شهری و روستایی ظهور کرده است. جامعه ناامن به هیچ عنوان توسعه پیدا نخواهد کرد . برای همین

پیش نیاز توسعه در حوزه های مختلف انسانی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی، همین مقوله

امنیت اجتماعی است.که نیاز هست به صورت همه جانبه درمناطق حاشیه نشین شهر جهرم مورد تحلیل

قرار گیردبه نظر ویلسون 4956 ( تنها مطالعات مقایسه ای می توانند تاثیر شهرنشینی روی روابط

اجتماعی را بسنجند ولی مطالعات مقایسه ای چندانی در این زمینه نیز صورت نگرفته است .حال در

این مقاله این سوال پیش می آید که چه عواملی باعث تشدید رفتارهای اجتماعی در محلات حاشیه

نشین شهر نشینی در شهر جهرم می باشد؟

اهداف تحقیق

در این تحقیق حاضر با تاکید بر برخی مولفه هایی مانند روابط اجتماعی مانند انسجام اجتماعی، میزان

اعتماد و همدلی بین افراد، احساس کنترل داشتن روی زندگی خود و میزان ارتباط با اقوام و همسایه

ها، تاثیر فرایند شهر نشینی بر ساکنان شهر جهرم مورد بررسی قرار خواهد گرفت.