سعید کیوان پور:شیرانی بیدآبادی
361386 : Researcher ID نویسنده و پژوهشگر مبانی جرم شناسی و روانشناسی اجتماعی Author and resear
192 یادداشت منتشر شده( جرم و تبهکاری ) تغییرات جرم و تبهکاری در شرایط زمان ؟

آمارهای جنائی رسمی معمولا تاریخ ارتکاب جرم را نشان نمی دهند و برای تاثیر نقش زمان و فصول مختلف سال و روزهای مخصوص در ارتکاب جرم باید به تحقیقات اختصاصی رو آورد . راهی است که بر اثر مساعی محققان در چند کشور طی گردید و نتایج روشن و دقیق و خالی از اشتباه در باره ی تغییرات میزان ارتکاب جرم در فواصل ماه های یک سال از آن به دست آمده.

👆 اقتباس از جرم شناسی اثر زیلیک_ص 211)
از پژوهشهایی که در سالهای گذشته از فرانسه ، آلمان ، دانمارک ، انگلستان ، لتونی و دیگر کشورها به عمل آمده است ، به یک نتیجه مشابه رسیده اند و ثابت شده است که جرائم مربوط به اموال ، خاصه سرقت و کلاهبرداری در فصل سرما ( از نوامبر تا ژانویه ) و جرائم علیه اشخاص : ضرب و جرح و دشنام و همچنین اعمال منافی اخلاق، عفت و خاصه هتک ناموس و ازاله ی بکارت در فصل گرما ( ضرب و جرح از ژوئیه تا سپتامبر و اعمال منافی اخلاق و عفت از مه تا ژوئیه ) به حداکثر میزان خود می رسد .
" آقای پی ناتل " با تکیه به قانون حرارتی کتله که مورد تائید فری نیز قرار گرفته است در باره تاثیر فصول در نوع جرم می نویسد .
اولا _ جنایات علیه اشخاص در مناطق و فصول گرم آن کشورها غلبه دارد .
ثانیا _ جنایات علیه مالکیت در مناطق شمال و فصول سرد آن غلبه دارد .
در نتیجه قانون حرارتی کتله نه فقط جرم را تابعی از مکان میشناسد بلکه تغییرات آن در عین حال تابعی است از زمان .
برسی تغییرات تبهکاری در فصول مختلف در اروپا و آمریکا موید قانون حرارتی کتله است .
دکتر لاکاسانی با برسی جرائم بین سالهای 1827 تا 1870 و توزیع فراوانی جرائم بر حسب ماه ها با رعایت طول روز و میزان حرارت این جدول را به دست آورده است .👇

این جدول نشان می دهد که جنایت علیه اشخاص به نسبت مستقیم با افزایش حرارت و طول روز تغییر و فزونی می یابد و جنایت علیه مالکیت به همین نسبت با کاهش حرارت و طول شبها در تغییر است .
همچنین لاکاسانی ثابت کرده است که پدیده های لقاح و رویش نباتات و جفتگیری حیوانات و تبهکاری جنسی به موازات یکدیگر تغییر می یابد .
دکتر اتیندوگریف ضمن برسی تاثیر محیط طبیعی در تغییرات جرم از تاثیر طول روز در جرائم علیه اشخاص و علیه اموال یا خودکشی غافل نمانده است . دکتر دوگریف، جدول زیر را از اثر فن مایر آلمانی اقتباس کرده است و مربوط به جرائم آلمان در سالهای 1892_ 1883 میباشد . اگر تبهکاری روزانه را به عدد 100 برگردانیم، هر جرم در هر روز از یک ماه طبق جدول ذیل تغییر کرده است : 👇

دکتر دوگریف اضافه مینماید که این ارقام با آنچه که سایر پژوهندگان در باره ی کشورهای اروپا به دست آورده اند قابلیت انطباق دارد و موید نظریه کتله و لومبروزو و لاکاسانی واژکار می باشد . جرائم علیه اشخاص در روزهای بلند و گرم به حداکثر می رسد ولی جرائم مالی در ماههای آخر پائیز و دوماه اول زمستان بیشتر رخ می دهد . در توجیه آن می نویسد : اغلب محققان معتقدند و ما هم (دوگریف ) نیز مخالف آن نیستیم که امر خیر نه مربوط به حرارت است و نه مربوط به تعداد لکه های آفتاب ، فقط تاریکی و طول شب است که به احتمال قوی جزء عوامل موثرند .
در باره تغییرات ماهانه تعداد خودکشی بر حسب طول متوسط روزها ، برای هزار خودکشی سالانه ، جدول زیر را به دست آورده است : " الف"
ماه : ژانویه
طول متوسط روزها : 9ساعت 19 دقیقه
تعداد خودکشی : 68
فوریه :.... 10ساعت و 56دقیقه ... تعداد خودکشی 80
مارس : 12ساعت و 47 دقیقه ... تعداد 86
آوریل : 14ساعت و 29 دقیقه... تعداد 102
مه : 15 ساعت و 48 دقیقه ... تعداد ...105
ژوئن : 16 ساعت و 30 دقیقه ... تعداد ... 107
اوت : 13ساعت و 15 دقیقه ... تعداد. .. 82
سپتامبر : 11ساعت و 39 دقیقه ... تعداد 74
اکتبر : 9ساعت و 51 دقیقه... تعداد 75
نوامبر : 8ساعت و 31 دقیقه...تعداد...
66
دسامبر : 8ساعت و 11 دقیقه ... تعداد..61
" دوگریف " پس از آنکه اشاره ای به تغییرات طیف خورشیدی در فصول مختلف سال می کند و با اعتقاد به این که پرتوهای آبی خورشید ، از ژانویه تا ژوئن از 2 به 10 می رسد نیمکره شمالی در زمستان از پرتوهای ماوراء بنفش آفتاب محروم است ولی شماره ی آن از ماه آوریل تا ژوئن از 3 به 10 می رسد و در ماه سپتامبر به 5 و در پایان دسامبر به صفر می رسد .( بنا بر آنچه که لومبروزو نوشته است جنایات در انگلستان در ماههای بهار و تابستان به 54 ولی در ماههای پائیز و زمستان به 46 می رسد ) و این تغییرات حرارت و پرتوهای ماوراء بنفش در نظر زیست شناسان بر روی موجودات زنده قطعا موثر است اما آیا میتوان بین تبهکاری و این تغییرات طیفی رابطه ای قائل شد اندکی بعید به نظر میرسد فعلا فقط میتوان پذیرفت که طول روزها و افزایش برخوردهای اجتماعی در تغییرات جنائی موثرند .
به هر حال دوگریف عامل حرارت را عامل مستقیم در تغییرات تبهکاری نمی شناسد ( منظور این است که عامل حرارت ممکن است عامل غیر مستقیم در تغییرات تبهکاری باشد ) دوگریف برای تایید نظر خود تاثیر بسیاری از عوامل را بر می شمارد از جمله ضمن نقل آمار جرائم ضرب و جرح سالهای ۱۹۰۰ تا ۱۹۰۴ که در آلمان روی داده است به محل وقوع این گونه جرائم توجه می نماید و به این آمار اشاره می کند :
٪۶۰ جرائم و جرح در میخانه ها رخ داده است .
٪۸ جرائم ضرب و جرح در کوچه ها .
٪۷ جرائم ضرب و جرح در ضمن کار .
٪۷ جرائم ضرب و جرح داخل منازل .
٪۹ جرائم ضرب و جرح در اماکن مختلف .
پس چگونه می توان نقش عوامل دیگر را ندیده گرفت و فقط تغییرات جنائی را بر اثر حرارت و اوضاع جوی دانست .
اگر قبول کنیم که طول روز در جرائم علیه اشخاص موثر است نه حرارت ، پس چگونه میتوان تغییرات نوع جرائم را از علیه اشخاص به علیه اموال ، وقتی که از خط استوا دور میشویم ، توجیه نمود و حال آنکه طول شب و روز خط استوا ثابت است و اختلاف طول طول شب و روز هر قدر که از استوا دور میشویم بیشتر میشود .
در همه حال در اطراف خط استوا که طول شب و روز تقریبا ثابت است جرائم علیه اشخاص بیشتر است تا علیه اموال و در نواحی سردسیر شمالی جرائم مالی بیشتر از جرائم علیه اشخاص است . فشار هوا و جنایات خشونت آمیز با یکدیگر رابطه ی معکوس دارند : به هنگامی که فشار پایین می آید جنایات خشونت آمیز بالا میرود . رطوبت و جنایات خشونت بار نیز جهت عکس یکدیگر تغییر می یابند . هنگامی که رطوبت افزایش می یابد جنایات خشونت آمیز پائین می آیند .
بادهای ملایم بین 150 تا 200 میل در روز ، انصراف از حمله های مسلحانه تاثیر شایان دارد .
باران تقلیل جنایات خشونت آمیز را در پی دارد . آمارهای اف بی ای مربوط به سالهای 1935 تا 1940 نشان می دهد که آدم کشی در تابستان بیشتر از زمستان روی می دهد؟ البته استثناهایی از سالی به سال دیگر و از منطقه ای به منطقه دیگر وجود داشته است . جنایات علیه مالکیت در زمستان به نقطه ماکزیموم و در تابستان به نقطه می نیموم خود میرسد .
توجیه تاثیر فصول در جرائم _ در وجود رابطه بین تغییر جرائم و فصول سال هیچگونه تردیدی وجود ندارد اما توجیهی که از آن به عمل آورده اند یکسان نیست .( در این خصوص به علت حساسیت موضوع
بنا به آمارهای محلی در طی 9 سال تحقیقاتی که سعید کیوان پور ( شیرانی ) از مناطق شمالی کشور در استان گیلان به دست آورده است صحت مدعا را تایید نموده و نزول و افول جنایت در فصول را علت و معلول می داند . زیرا متابولیزم بدن انسان و واکنش ها ی شیمیایی آن تحت هر شرایطی قابل تغییر است ) شیوع و ازدیاد ناگهانی جرائم علیه اموال با شروع سرما از لحاظ جامعه شناسی به این بیان توجیه شده است . با شروع سرما بدبختی بینوایان رو به ازدیاد می رود و برای خلاصی از عقوبت بیچارگی ناگزیر دست به سرقت می زنند . از طرف دیگر میزان داد و ستد رو به ترقی می رود که مجال زیادی به کلاهبرداری و خیانت در امانت میدهد و به علاوه در همین فصل است که به عده بیکاران افزوده میشود " در تابستان به سهولت میتوانند کار پیدا کنند مخصوصا در امور ساختمانی" و به علاوه یک عده زیادی از ولگردان حرفه ای برای به دست آوردن پول از محل توزیع خیریه و اعانه در شهرها بر عوامل مذکور افزوده میشوند .
ازدیاد اعمال منافقی عفت از ماه مه از
لحاظ زیست شناسی به این بیان توجیه شده است: بهار فصل عشق و جوانی و تجدید حیات طبیعت و موسم جفتگیری پستانداران است جوانانی که فاقد ایمان و پرورش مذهبی هستند ، بر اثر تنش نیروی جنسی عنان طاقت از دست داده به حالت اولیه زندگی طبیعی بازگشت میکنند .
ازدیاد فعالیت جنسی که با ماه مه شروع میشود " در محیط گرمسیر زودتر شروع میگردد " نتیجه اش ازدیاد ولادت فرزندان نامشروع در ماه فوریه میباشد و بچه کشی که با آن ملازمه دارد نیز در ماه مذکور به حد اعتلای خود میرسد . نمودار صفحه ی ذیل منحنی های نمایش تغییرات ولادت نامشروع و فرزندکشی ، رابطه ی بین این دو و رابطه ی هر دو را با فصول مختلف نشان می دهد . همچین با فصل گرما تالم پذیری شدت می یابد در نتیجه به اشخاص متعدی و پرخاشجو بیشتر حالت تعرض و سبعانه دست میدهد و به همین جهت جرائم ضرب و جرح و دشنام در فصل تابستان خاصه در ماه اوت "شدت گرما" به نقطه ماکزیموم خود میرسد .

باید در نظر داشت ، علاوه بر گرما و یا سرما در وقوع جرائم ؟... تربیت خانوادگی ، روابط نامشروع ، تفریحات ناسالم ، بیکاری ، مصرف الکل ، اعتیاد به مواد مخدر از هر نوع آن و حتی مهاجرت های بدون نظارت نیز موجب این دسته از جرائم می باشد .

ماخذ : مبانی جرم شناسی جلد دوم دکتر مهدی کی نیا ص 137
جرم شناسی زیلیک ص ۲۱۱