مدل پنج عاملی: پنج جنبه اصلی شخصیت

مدل پنج عاملی: پنج جنبه اصلی شخصیت

این مدل ابتدا سه بعد روان رنجوری - برون گرایی -گشودگی را داشت و سپس دو بعد وظیفه شناسی و سازگاری به آن اضافه شد. مطالعات و تحقیقات زیادی در سال های اخیر اعتبار مدل پنج عاملی را تایید کرده و ازاین رو مبنای بقیه مدل های شناخته شده است. آزمودن کامل مدل پنج عاملی 240 سوال دارد و برای افراد (زن و مرد) بالای 18 سال طراحی شده است. ابعاد مدل پنج عاملی عبارت اند از:

1. برون گرایی-درون­گرایی: این بعد به راحت بودن فرد در روابط دلالت دارد. افراد برون گرا اجتماعی، خوش مشرب و قاطع اند، افراد درون گرا و خوددار، ترسو، کم حرف، کم رو و محتاط اند.

2. سازگاری: این بعد به احترام به دیگران دلالت دارد. افراد سازگار دارای روحیه همکاری، صمیمی و قابل اعتمادند. افراد ناسازگار سرد، رقابتی و ستیزه جو هستند.

3. وظیفه شناسی و باوجدانی: این بعد به قابل اعتماد بودن فرد دلالت دارد. افراد باوجدان مسئولیت پذیر، پایدار، ساختاریافته و قابل اطمینان اند. کسانی که در این بعد نمره پایینی می گیرند غیر ساختارمند، غیرقابل اعتماد و پریشان احوال اند.

4. روان رنجوری - ثبات احساسی: این بعد به توانایی فرد در تحمل محرک های استرس و عوامل تنش زا اشاره دارد. افراد دارای ثبات احساسی ایمن، دارای اعتمادبه نفس، استوار و آرامند. آن طرف طیف ثبات احساسی، عصبی بودن و روان رنجوری است و افرادی که در این طرف طیف قرار دارند، عصبانی، نامطمئن، ناامن، افسرده و مضطرب اند.

5. گشودگی و استقبال از تجربه: این بعد به علاقه و شیفتگی فرد به پدیده ها و تجربیات جدید دلالت دارد. چنین افرادی، خلاق، کنجکاو و حساس اند. افرادی که در آن طرف طیف قرار می گیرند پیرو سنت بوده، در شرایط آشنا راحت ترند.