اساسی ترین ساختار جهان بینی وجودی ابن عربی

[توشی هیکو ایزوتسو] (1)
وحدت متافیزیکی و تفرقه ی حدوثی ( وحدت و کثرت )
Metaphysical Unification and Phenomental Dispersion
الف - حق دو جنبه ی متقابل کمونی و بروزی (2) دارد؛
ب - جنبه ی کمونی حق سر و ظلمتی (3) است که تا ابد، حتی در والاترین مرتبه ی تجربی «کشف» هم آشکار نخواهد شد؛
ج - حق فقط با جلوه های بروزی مستدامش، در وجه «الله» و در وجه «رب» برای انسان شناخت پذیر است؛
د - بین این دو جنبه، قلمرو خاصی هم قرار دارد که در آن چیزهایی هست که « به راستی می توان گفت، هم وجود دارند و هم وجود ندارند»؛ به این قلمرو خاص عالم اعیان ثابته گفته می شود که فقط برای عارفی که در جذبه ی شور و سرمستی مستغرق است، شناخت پذیرخواهد بود؛ نه برای انسان معمولی. این مطالب اساسی ترین ساختار جهان بینی وجودی ابن عربی را از به اجمال می نمایانند.
***
[یزدانپناه عسکری]
جنبه ی کمونی حق، وصف ناپذیر و درک ناپذیر است و برای آدمی شناخته نمی شود. نامتناهی و هولناک در بی کرانه بودن است. دو وجه، جلوه بروزی حق، در دسترس ادراک آدمی قرار دارد. قلمرو خاص بین دو وجه شناخت پذیر و شناخته آدمی در خارج وجود ندارد.
______
1 - مفاتیح الفصوص، محیی الدین ابن عربی (بررسی مفاهیم کلیدی فصوص الحکم)، توشی هیکو ایزوتسو، مترجم: حسین مریدی، دانشگاه رازی کرمانشاه ۱۳۸۵.ص 89
2 - the hidden and self-revealing aspect
3 - - a Mystery and Darknessعالم عمی